π. Χριστοφόρου Δημητρίου*

Πανιερώτατε Σεβαστοί πατέρες και αδελφοί

Κατ’  αρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση που μου απευθύνατε να συμμετάσχω ως ομιλητής στο Πανελλήνιο Συνέδριο Ποιμαντικής και Διακονίας Φυλακών, που διοργανώνει η Ιερά Μητρόπολις Δημητριάδος σε συνεργασία με τον Σύλλογο Συμπαραστάσεως Κρατουμένων «Ο Εσταυρωμένος», ο οποίος συμπλήρωσε  ήδη 15 έτη καρποφόρου διακονίας.

Το θέμα «Η ποιμαντική δράση της Εκκλησίας Κύπρου στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας», για το οποίο κλήθηκα να μιλήσω, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν ολοκληρώνεται σε μία ολιγόλεπτη ομιλία, αλλά χρήζει συνεχούς μελέτης και σπουδής, ούτως ώστε η ποιμαντική μας να μην εξαντλείται σε διαπιστώσεις και λόγια, αλλά να μετατρέπεται σε εμπειρία ικανή να βοηθήσει εμπράκτως τους δοκιμαζόμενους αδελφούς μας.

Η προσωπική μας διακονία στις φυλακές ως ιερείς δεν χρήζει κάποιας επιστημονικής μεθοδολογίας, αλλά εκπηγάζει από την ανάγκη του λειτουργήματος. Ως εκ τούτου, η συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και τους ειδικούς που ασχολούνται με τα θέματα αυτά είναι απαραίτητη και πολύ βοηθητική. Οπόταν, αντί όποιας άλλης σπουδής θα προσπαθήσω να καταθέσω τη μικρή μου εμπειρία με τους φυλακισμένους και όχι κάποιες κατ’ ανάγκην προτάσεις επίλυσης των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.

Οι σημερινές Κεντρικές Φυλακές στην Κύπρο ανεγέρθησαν το 1894 και η Εκκλησία Κύπρου από τα πρώτα χρόνια βρισκόταν κοντά στους φυλακισμένους  και τα προβλήματά τους. Ειδικά η παρουσία των ιερέων μας  την περίοδο του απελευθερωτικού Αγώνα  της Ε.Ο.Κ.Α 1955-1959 κατά των Άγγλων αποικιοκρατών, ήταν υποδειγματική. Άλλωστε, πολλές γραπτές και προφορικές μαρτυρίες έχουν διασωθεί οι οποίες περιγράφουν τις τελευταίες ημέρες των φυλακισμένων ηρώων μας και ποια ήταν η σχέση τους με την Εκκλησία και κατ’ επέκταση με τους ιερείς μας. Ενδεικτικά  μεταφέρω τα λόγια του πατρός Αντωνίου Ερωτοκρίτου, που διακονούσε στις  Φυλακές  λίγο  πριν  τον  απαγχονισμό  των  ηρώων  μας  Ιάκωβου  Πατάτσου, Ανδρέα Ζάκου και Χαρίλαου Μιχαήλ:  «Το ηθικό τους (γράφει ο πατήρ Αντώνιος)  ήταν ακμαιότατο και τα πρόσωπα τους γαλήνια και γελαστά. Άρχισα το Άγιο Ευχέλαιο. Με βοηθούσαν και οι τρεις στις ψαλμωδίες. Πρώτος ο Ζάκος και δεύτερος ο Πατάτσος διάβασαν περικοπές από τους Αποστόλους. Το μυστήριο έγινε σε ατμόσφαιρα βαθειάς κατάνυξης. Προς το τέλος του Ευχελαίου γονάτισαν και οι τρεις. Εναπέθεσα επί των κεφαλών τους το ιερόν Ευαγγέλιο και διάβασα συγχωρητική ευχή. Τους σταύρωσα και στα μέτωπα και στα χέρια με το λάδι του Ευχελαίου. Ύστερα τους εξομολόγησα έναν-έναν χωριστά και κοινώνησαν των Αχράντων Μυστηρίων».

Με τη λήξη του απελευθερωτικού αγώνα και την Ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960, τοποθετείται μόνιμα πλέον υπεύθυνος ιερέας στις Φυλακές για την τέλεση της θείας Λειτουργίας  και του μυστηρίου της θείας Εξομολογήσεως.

Η εμπλοκή της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου, στην οποία ανήκω, με τον χώρο των Κεντρικών Φυλακών άρχισε πριν από εννέα χρόνια, εξαιτίας της φυλακίσεως δύο νέων παιδιών που ανήκαν στο ποίμνιό μας, με τακτικές επισκέψεις του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Νεοφύτου, του υποφαινόμενου και ενός ακόμη ιερέα.

Αν και δεν είχαμε πρόθεση να ασχοληθούμε με όλους τους κρατούμενους, στην πορεία, επειδή αντιληφθήκαμε την ανάγκη που εξεδήλωσαν πολλοί φυλακισμένοι να έρθουν σε επαφή μ’ εμάς, αποφασίσαμε να εντατικοποιήσουμε τις επισκέψεις μας και αρχίσαμε να τους δεχόμαστε όλους. Είναι σημαντικό εδώ να αναφέρω ότι ένας κρατούμενος μας πλησίασε και απευθυνόμενος στον Πανιερώτατο του είπε τα εξής: «Να έρχεστε πιο τακτικά γιατί σας έχουμε ανάγκη, ειδικά τα νέα παιδιά. Αυτό που θέλουμε από εσάς είναι ένα πετραχήλι για να εξομολογούμαστε, ένα πακέτο τσιγάρα και λίγα καλά λόγια που θα μας βοηθήσουν να γίνουμε καλύτεροι»!

Έτσι, καθιερώσαμε σε τακτική βάση, δύο ιερείς της Μητροπόλεως μας, να επισκέπτονται τις φυλακές, δύο φορές τουλάχιστον τον μήνα, ενώ η παρουσία του Επισκόπου μας περιορίστηκε στις δύο με τρεις επισκέψεις τον χρόνο ενώ παράλληλα προΐστατε τα τελευταία χρόνια στην αρχιερατική θεία Λειτουργία που τελείται την 12η Μαΐου προς τιμή του εορτάζοντος Αγίου Επιφανίου στον ομώνυμο ναό του, που ευρίσκεται στον χώρο των Φυλακών. Εδώ να σημειώσουμε, ότι ο Μητροπολίτης Μόρφου εξαιτίας του μεγάλου ενδιαφέροντος  που επιδεικνύει για τους φυλακισμένους, διορίστηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας Κύπρου ως υπεύθυνος Επίσκοπος των Φυλακών.

Τα τελευταία χρόνια που επισκέπτομαι τις Φυλακές, έχω αντιληφθεί ότι είναι πολύ σημαντική η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης, μεταξύ ιερέα και κρατουμένου. Ερχόμενος ο ιερέας  σ’ επαφή μ’ έναν φυλακισμένο, πρέπει να έχει την υπομονή να τον ακούσει,  ό,τι και αν του πει. Το πρώτο πράγμα που έχουν ανάγκη οι φυλακισμένοι είναι να μιλήσουν σε κάποιον που είναι εκτός, και το κάνουν αυτό ευκολότερα όταν αντιληφθούν ότι ο κληρικός που είναι απέναντί τους,  δεν ήρθε για να τους ανακρίνει ή να τους κρίνει, αλλά για να τους βοηθήσει και να τους στηρίξει.

Να τους ακούσει τι έχουν να πουν, χωρίς να τους μειώσει ή να τους υπενθυμίσει τα σφάλματά τους, αναπτύσσοντας θεωρίες και νουθεσίες που σε τελευταία ανάλυση οι κρατούμενοι έχουν ακούσει πολλές φορές!  Αυτό που ζητά ο κρατούμενος σε πρώτο επίπεδο από έναν ιερέα αφού πρώτα τον εμπιστευτεί, είναι να γίνουν φίλοι σ’ έναν περιβάλλον άφιλο στο οποίο απουσιάζει η εμπιστοσύνη ή αυτή δύσκολα αναπτύσσεται μεταξύ των κρατουμένων. Ο νόμος των φυλακών  είναι η άμυνα και η επιβίωση. Η εμπιστοσύνη, η φιλία και η αγάπη σπανίζουν εντός των τειχών.

Από τη μεριά του ο ιερέας, δεν πρέπει να βιάζεται, ούτε και να ταράζεται από αυτά που ακούει, αλλά να περιμένει πότε θα έρθει η κατάλληλη στιγμή που ο κρατούμενος θα του ανοίξει την καρδιά του, ωσάν ένα μικρό παιδί που θέλει αγάπη και στοργή. Τότε, με πολλή διάκριση και προσοχή θα πρέπει να αρχίσει να του μιλά πατρικά δείχνοντας πολλή αγάπη και κατανόηση. Στη συνέχεια, σιγά σιγά να τον βοηθήσει  ν’ αρχίσει να βλέπει τη φυλάκιση του δημιουργικά, αποενοχοποιώντας τον από την τιμωρία, τον θυμό και την απόρριψη που αισθάνεται. Να δεχτεί την πραγματικότητα και να νιώσει την ανάγκη να αλλάξει τον τρόπο σκέψης του. Με άλλα λόγια,  να αντιληφθεί τα σφάλματά του και να αισθανθεί ότι η ενοχή και ο φόβος δεν βοηθούν τον άνθρωπο, αλλά τον αφήνουν κλειστό και φυλακισμένο μέσα στα λάθη του, τα οποία τον αδρανοποιούν και δεν τον αφήνουν να βγει στο φως.

Τότε η μετάνοια δεν θα είναι σχήμα λόγου ή μαγική εντολή, αλλά ανάγκη ζωής. Όταν ο κρατούμενος αντιληφθεί ότι μετάνοια σημαίνει έξοδος από το σκοτάδι και κίνηση προς τον Χριστό, προς την Αγάπη, τότε οι σκιές, οι φοβίες και οι έχθρες απέναντι στον κόσμο και την κοινωνία, θα αρχίσουν να διαλύονται.

Επιπλέον σημαντικό είναι να κατανοήσει ότι για τον Θεό εξακολουθεί να είναι παιδί του. Ακόμα κι αν όλα τα χάσει κι όλα του φαίνονται μαύρα, την αγάπη του Θεού ποτέ δεν θα τη χάσει. Είναι πολύ σημαντικό, σε ένα διανοητικό επίπεδο έστω, να καταλάβει ο κρατούμενος ότι ο Θεός μας αγαπά και μας δέχεται όπως είμαστε, με τα λάθη μας.

Όταν αντιληφθούμε ότι ο κρατούμενος είναι έτοιμος να ελευθερωθεί από τα δεσμά του παρελθόντος,  του λέμε ότι πρέπει να αρχίσει να έχει προσωπική σχέση με τον Χριστό, σε επίπεδο καθημερινής φιλίας. Προσπαθούμε να του δημιουργήσουμε την ανάγκη του εκκλησιασμού, κι αργότερα να τον παροτρύνουμε να κάνει λίγη νηστεία και προσευχή. Τέλος, όταν θα αισθανθούμε ότι ο κρατούμενος είναι έτοιμος να πάει ένα βήμα πάρα κάτω, του μιλούμε για τη συγχώρεση και πόσο σημαντικό είναι να συγχωρεί αυτούς που τον έβλαψαν αλλά και να ζητά συγγνώμη από αυτούς που ενδεχομένως έβλαψε.

Η υπομονή στη φυλακή δεν είναι εύκολη υπόθεση για τους κρατούμενους. Η απομόνωση και η μονοτονία επιδρούν αρνητικά στην ψυχολογία τους και προπαντός οι αρνητικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν καθημερινά, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι συμβιώνουν με άλλους συγκρατουμένους, που έχουν διαφορετικές νοοτροπίες, ήθη και έθιμα, ή και άλλη θρησκεία. Πολλές φορές αναγκάζονται να οργανώνονται σε κλίκες για να αισθάνονται ασφάλεια. Επομένως, αυτά που καλούμαστε εμείς να εφαρμόσουμε στη ζωή μας όπως η υπομονή, η συγχώρεση και η αγάπη, για τους κρατουμένους δυσκολότερα εφαρμόζονται.  Οπόταν καλό είναι να τους ενθαρρύνουμε  να  διαβάζουν  βιβλία,  διότι  μέσα  από αυτά θα λύσουν πολλές απορίες ή ακόμα, θα τους γεννηθούν απορίες, ώστε να υπάρξει συζήτηση. Μπορούν  να διαβάσουν βιβλία αγίων, ειδικά συγχρόνων, του 20ου αιώνα. Έχω την αίσθηση ότι όταν κάποιος διαβάζει για πρώτη φορά τους βίους ανθρώπων που έζησαν κοντά μας, ωφελείται περισσότερο. Επίσης, να διαβάζουν το ευαγγέλιο και να τους παροτρύνουμε να το κάνουν αυτό ως προσευχή. Στον τομέα αυτό βοηθούμε πάρα πολύ ως Μητρόπολη αφού εμπλουτίζουμε τη βιβλιοθήκη των Φυλακών με ωφέλιμα βιβλία.

Ένας άλλος τομέας στον οποίο δίνουμε βαρύτητα και βοηθά πάρα πολύ στην ψυχολογία, στην υπομονή και στη συγκέντρωση του νου σε κάτι δημιουργικό και ωφέλιμο, είναι η ενασχόληση των κρατουμένων με τη χειροτεχνία, τις τέχνες,  τον αθλητισμό και η ψυχαγωγία. Επομένως, είναι πολύ σημαντικό  ο ιερέας να εντοπίζει το ταλέντο ή τα ταλέντα του κάθε φυλακισμένου και να τον βοηθά να τα βγάλει προς τα έξω, αξιοποιώντας τα.

Για παράδειγμα πριν από έξι χρόνια διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν νέοι κρατούμενοι με καλή φωνή και κάποιοι από αυτούς έπαιζαν διάφορα μουσικά όργανα. Τότε, μετά από παρότρυνση του Μητροπολίτη μας, δημιούργησαν μια πολύ καλή ορχήστρα της οποίας την ονομασία έδωσε ο Επίσκοπος μας «Ελεύθεροι και ωραίοι». Αυτή η ορχήστρα συμμετέχει σε διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται εντός καί εκτός των φυλακών.

Έχουν δημιουργήσει ποδοσφαιρική ομάδα που προπονείται στο γήπεδο των φυλακών, του οποίου τον χορτοτάπητα φροντίζουν και συντηρούν οι ίδιοι. Εκεί,  διοργανώνονται φιλικοί ποδοσφαιρικοί αγώνες αλλά και διάφορα τουρνουά με   συμμετοχή άλλων ομάδων όπως γυμνασίων-λυκείων, παλαίμαχων και διαφόρων άλλων οργανισμών.

Επιπλέον πολλοί φυλακισμένοι ασχολούνται με διάφορες χειροτεχνίες όπως η αγιογραφία, τα ψηφιδωτά, η ξυλογλυπτική και συχνά έργα τους εκτίθενται σε διάφορες εκθέσεις προς το κοινό. Ακόμα, έχει συσταθεί  θεατρική ομάδα και έχουν διοργανωθεί συναυλίες εντός των φυλακών από γνωστούς καλλιτέχνες.

Μετά από εισήγηση δική μας εδώ και έξι χρόνια έχει ξεκινήσει μια πρωτότυπη και παράτολμη για τα κυπριακά δεδομένα των φυλακών δραστηριότητα, που δεν είναι άλλη από την διοργάνωση σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Μόρφου προσκυνηματικών και ψυχαγωγικών εκδρομών στη μητροπολιτική μας περιφέρεια. Η Μητρόπολη επωμίζεται τα μεταφορικά έξοδα, το μεσημεριανό γεύμα και την ξενάγηση, την οποία πολλές φορές αναλαμβάνει ο Μητροπολίτης μας. Έχουμε προσέξει ότι οι συγκεκριμένες εκδρομές αναζωογονούν και ενισχύουν το ηθικό των φυλακισμένων,  έστω και για λίγες ώρες, αφού ξεφεύγουν από το περιβάλλον των φυλακών. Να σημειώσουμε ότι στις εκδρομές, συμμετέχουν άτομα τα οποία επιλέγονται με κάποια κριτήρια, όπως η καλή συμπεριφορά, η συνεργασία, η ευγένεια, η εργατικότητα.

Μια άλλη δραστηριότητα που έχουν αναλάβει οι κρατούμενοι είναι η διακονία στον  ναό  των  φυλακών. Υπάρχουν  δύο  φυλακισμένοι που διακονούν ως νεωκόροι αναλαμβάνοντας το καθημερινό άναμμα των καντηλιών και μια άλλη ομάδα που αναλαμβάνει τον καθαρισμό και την ευπρέπεια του ναού.

Η Μητρόπολις μας σε συνεργασία με τη διεύθυνση των Φυλακών και την Εκκλησιαστική Επιτροπή του Ναού, που αποτελείται κυρίως από δεσμοφύλακες, συντήρησε το εικονοστάσι και κατασκεύασε βημόθυρα που δεν υπήρχαν. Τέλος, μετά από εισήγηση του Μητροπολίτη έχει αποφασισθεί η ανέγερση νέου μεγαλύτερου ναού εκτός των φυλακών,  για να δίνεται η δυνατότητα του εκκλησιασμού των φυλακισμένων με τους συγγενείς τους.

Προσωπικά έχω εισηγηθεί στον Πανιερώτατο και στο Τμήμα των Φυλακών να χτιστεί και ένα μικρό παρεκκλήσιο εντός της πτέρυγας των γυναικών, για να αποτελέσει και για τις κρατούμενες ένας καθημερινός τόπος προσευχής, κάτι που επανειλημμένα το  ζητούν και τους λείπει.  Διότι, θα πρέπει να σας πω από την εμπειρία μου ότι η προσέγγιση των γυναικών που κρατούνται είναι διαφορετική από αυτήν των αντρών. Οι γυναίκες χρειάζονται περισσότερη στήριξη, ιδιαιτέρως στην  ανύψωση του ηθικού τους. Ειδικά αυτές που έχουν οικογένεια και παιδιά. Είναι πολύ διαφορετικό να απουσιάζει από το σπίτι ένας άνδρας από το να απουσιάζει μία γυναίκα. Είναι περισσότερο ανήσυχες και έχουν συνεχώς την έγνοια της οικογένειας τους. Έχουν να πουν πάρα πολλά και απελπίζονται πολύ εύκολα. Η επαφή τους όμως με άτομα όπως, κληρικοί, ψυχολόγοι, ιατροί, τους βοηθά πολύ και τους δίνει δύναμη και υπομονή.

Θυμάμαι χαρακτηριστικά τα πρώτα τέσσερα χρόνια που δεν μπορούσαμε να επισκεφθούμε την πτέρυγα των γυναικών, αλλά εάν μία γυναίκα ήθελε να εξομολογηθεί ή να μιλήσει μαζί μας, θα έπρεπε να το ζητήσει, να εγκριθεί και να μετακινηθεί από την πτέρυγά της στην πτέρυγα που βρισκόταν ο ναός για να μπορέσει να μας συναντήσει. Μετά όμως από αίτημά τους, επιτράπηκε σ’ εμένα να πηγαίνω στην πτέρυγά τους για να τις βλέπω εκεί.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι, δίπλα από τον ναό του Αγίου Επιφανίου, υπάρχει Τζαμί για τις ανάγκες των μουσουλμάνων κρατουμένων. Αυτό δείχνει και τον απαιτούμενο σεβασμό των φυλακών προς τις  θρησκευτικές  πεποιθήσεις του κάθε ατόμου.

Ένα τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε όσοι επισκεπτόμαστε συχνά τις φυλακές είναι η οικονομική στήριξη των κρατουμένων. Ως  Μητρόπολη Μόρφου βοηθούμε όσο μπορούμε μέσω του Συνδέσμου Φιλανθρωπίας Γυναικών της Μητροπόλεως μας, και άλλων δωρητών που γνωρίζουν τις ανάγκες μας και μας προσεγγίζουν. Σε μερικές περιπτώσεις βοηθήσαμε και οικογένειες κρατουμένων, ειδικά σε αυτές που ο πατέρας είναι φυλακισμένος.  Πολλές φορές συμβουλευόμαστε και τους δεσμοφύλακες για να μας πουν ποιοι πραγματικά έχουν ανάγκη.

Παρενθετικά να πούμε ότι η επαφή μας με τους δεσμοφύλακες βοήθησε αρκετά  και  τους  ίδιους,  αφού  αρκετοί  ήρθαν  κοντά  μας και μας μίλησαν για τα προβλήματά τους. Μάλιστα ένας από αυτούς χειροτονήθηκε κληρικός  και είμαι σίγουρος ότι στο μέλλον η δική του παρουσία θα βοηθήσει στον χώρο των φυλακών.

Ένας άλλος τομέας που ίσως θα πρέπει να μας απασχολήσει εντονότερα είναι η επανένταξη των κρατουμένων στην κοινωνία μετά την αποφυλάκισή τους. Οι αποφυλακισθέντες έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές δυσκολίες και προκαταλήψεις που γεννούν τεράστια προβλήματα.  Ειδικά στο νησί μας που ο χώρος είναι μικρός και όλοι λίγο πολύ γνωριζόμαστε, δύσκολα η κυπριακή κοινωνία δέχεται με ανοιχτοσύνη έναν πρώην κρατούμενο των κεντρικών φυλακών. Ακόμα κι αν ο κρατούμενος αποδείξει ότι άλλαξε τρόπο ζωής και σκέψης, ο στιγματισμός δύσκολα αποβάλλεται από πάνω του. Πολλοί κρατούμενοι μας μεταφέρουν το παράπονο της μη αποδοχής τους, ακόμα και από συγγενικά τους πρόσωπα. Δυσκολεύονται να βρουν δουλειά με αποτέλεσμα η οικονομική τους κατάσταση να μην βελτιώνεται. Δεν θα ξεχάσω που ένα βράδυ με πήρε ένα παιδί και μου είπε τα εξής: «Πάτερ θα πάω να κλέψω μια τράπεζα να πάω πίσω στη φυλακή. Τουλάχιστον εκεί θα έχω τροφή και στέγη και μια κοινωνία που λίγο πολύ ανήκω σε αυτήν»!

Ως Εκκλησία Κύπρου στοχεύομαι να χρησιμοποιήσουμε δύο κληροδοτήματα που εντοπίστηκαν πρόσφατα, για τη στήριξη των φυλακισμένων και των αποφυλακισθέντων. Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος όπως έχει πει και παλαιότερα, προτίθεται ν’ αναγείρει ή να βρει προσωρινή στέγη για τους αποφυλακισθέντες, μέχρι να βρουν δουλειά. Επίσης, οι κληρικοί που επισκέπτονται τις φυλακές θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν χρήματα από τα κληροδοτήματα για τις ανάγκες των φυλακισμένων, προσκομίζοντας πάντοτε τις σχετικές αποδείξεις στην Αρχιεπισκοπή. Όλα αυτά θα δρομολογηθούν σε μελλοντική συνεδρία την οποία θα καλέσει ο Μακαριώτατος.

Τελειώνοντας, θα ήθελα ν’ αναφέρω ότι η σχέση μας με τις Φυλακές είναι πολύ ωφέλιμη, διότι μας υπενθυμίζει διαρκώς την εντολή του Κυρίου μας: «ουκ ήλθον καλέσε δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν».                                        

*Ομιλία του Πρωτοπρεσβυτέρου της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου π. Χριστοφόρου Δημητρίου, η οποία πραγματοποιήθηκε κατά τις εργασίες του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ποιμαντικής Διακονίας των φυλακών που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος και ο Σύλλογος Συμπαραστάσεως Κρατουμένων «Ο Εσταυρωμένος» της τοπικής Εκκλησίας, στον Βόλο το 2010.