Λόγος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ.κ. Νεοφύτου κατά την Ενθρόνιση του στην προσωρινή έδρα της Μητροπόλεως Μόρφου στην Ευρύχου

Άγιοι Αρχιερείς
Τίμιο Πρεσβυτέριο
Ευλαβής Διακονία
Κυρία Δήμαρχε της πόλεως Μόρφου
Κύριε Έπαρχε

Λαέ του Θεού περιούσιε,

Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού που καταξίωσε την ελαχιστότητά μου μιας τόσο μεγάλης χάριτος και δωρεάς. Ψήφω κλήρου και λαού, με τις αρχιερατικές ευλογίες του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου και των Αγίων Αρχιερέων της Ιεράς ημών Συνόδου ανέρχομαι σήμερα στον παλαίφατο θρόνο του Αγίου Αυξιβίου, πρώτου Επισκόπου Σόλων, και διάδοχος γίνομαι του πρώτου Επισκόπου Μόρφου κυρού Χρυσάνθου.

Ο θρόνος αυτός έχει την ιδιαιτερότητα να είναι πανάρχαιος αλλά και νεώτερος. Οφείλει την ύπαρξή του στον Άγιο Απόστολο Ευαγγελιστή Μάρκο, όταν εκεί, στην παραθαλάσσια περιοχή της κώμης του Λιμνίτη, εβάπτισε και χειροτόνησε πρώτον Επίσκοπον Σόλων το λόγιο και συνετό Αυξίβιο, Ρωμαίο στο γένος, ουρανοπολίτη στο φρόνημα. Έμελλε δε ο Άγιος ιεράρχης Αυξίβιος να είναι φωτιστής όλης της θεοσώστου επαρχίας των Σολίων.

Ο λόγος του Θεού που έσπειρε, καρπόν πολύ έφερε, καθ' ότι και στις επτά Οικουμενικές Συνόδους οι Επίσκοποι των Σόλων ήσαν πάντοτε παρόντες, ορθοδοξούντες και ορθοτομούντες το λόγο της αληθείας. Λειτουργούσε η Επισκοπή των Σόλων μέχρι και το δέκατο τρίτο αιώνα, οπότε οι Φράγκοι κατακτητές μείωσαν τις δεκατέσσερις Επισκοπές της Κύπρου σε τέσσερις, ελπίζοντας έτσι να μειώσουν και το ορθόδοξο φρόνημα του λαού μας αλλ' «εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες». Έμελλε δε ο θρόνος αυτός στη νεώτερη ιστορία του τόπου μας, να ανασυσταθεί, θεία επινεύσει του Εθνάρχου Μακαρίου του Γ', στο πρόσωπο του αοιδίμου προκατόχου μας κυρού Χρυσάνθου, με τη φήμη του Μητροπολίτου Μόρφου και Προέδρου Σολέας.

Η Μητρόπολη της Μόρφου περιέρχεται ως άλλη Σκηνή του Μαρτυρίου από τόπου εις τόπον. Σκηνήτις εκκλησία, ενδημούσα και παρεπιδημούσα, αρχικά στη μεγαλόπρεπη Βασιλική των Σόλων, ύστερα στον περιλάλητο βυζαντινό Ναό του Αγίου Μάμαντος της Μόρφου και τώρα στο πάλαι ποτέ σχολείο της Ευρύχου, σπουδάζουσα την ταπείνωση, την υπομονή, την επιμονή και αναμονή. Σε διάφορα σκηνώματα η Επισκοπή της Μόρφου, πότε μεγαλόπρεπα, πότε ταπεινά. Όμως πάντοτε Επισκοπή. Αρκεί επί-σκοπό της να έχει πάντοτε τον αγιασμό.

Δεν πρέπει να ξεχνούμε αγαπητοί μου αδελφοί, ότι όλες αυτές οι περιπέτειες της ιστορίας απεργάζονται τον αγιασμό μας, αρκεί πίσω από τα γεγονότα και τα πράγματα του κόσμου τούτου να βλέπουμε την πρόνοια του μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Και ως έχει φανεί, μέσα στην πρόνοια του Θεού ήταν, να σηκώσει η ελαχιστότητά μου τον βαρύ Σταυρό της διαποίμανσης της Μητροπόλεως αυτής. Ο Θεός ομίλησε, και όλοι εμείς εκάναμε υπακοή στο άγιο θέλημά του.

Και αν βρίσκομαι τώρα ανάμεσά σας επί θρόνου δόξης και μαρτυρίου, ως δεσμώτης δεσπότης, βρίσκομαι μόνο και μόνο χάριν υπακοής. Και όπου υπακοή, εκεί ευλογία Κυρίου και «έλεος Αυτού έλθει εφ' ημάς». Άκουσα την παρήγορη φωνή του Κυρίου: «Μη φοβού το μικρόν ποίμνιον ότι ευδόκησεν ο πατήρ υμών δούναι υμίν την βασιλείαν». «Η γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται».

Γι' αυτό και αποδέχθηκα την εντολή της Εκκλησίας και ήλθα προς εσάς, με πλήρη γνώση της πραγματικότητας και με βαθιά συναίσθηση ευθύνης και θυσίας που απαιτούνται από εμέ. Αναγνωρίζω πόσο άγιο και βαρύ είναι το έργο τούτο, το οποίο αναλαμβάνω από τη στιγμή αυτή που ανέρχομαι τις βαθμίδες του ιερού αυτού θρόνου, διότι γνωρίζω καλά τι ανεκτίμητη αξία έχει ενώπιον του Θεού η ψυχή και του τελευταίου ανθρώπου. Προς τις ψυχές σας έρχομαι. Και έρχομαι ιδιαιτέρως για τον καθένα. Ήδη η παρατεταμένη χηρεία του θρόνου πολλές πληγές έφερε στις ψυχές σας, αλλά έπρεπε ίσως να προηγηθεί ο επώδυνος τούτος χρόνος για να μπορέσουμε, μέσα σε ταπείνωση και ησυχία πολλή να ακούσουμε όλοι το θέλημα του Θεού και όχι των ανθρώπων.

Αυτές τις αίσιες ώρες των απαρχών της ταπεινής μου ποιμαντορίας, δεν έχω πρόθεση να επεκτείνω το λόγο με λεπτομερή έκθεση του προγράμματος το οποίο θ' ακολουθήσω. Για τους Επισκόπους ένα πρόγραμμα υπάρχει: το αιώνιο πρόγραμμα της Εκκλησίας. Το πρόγραμμα αυτό στη βάση του είναι ασκητικό, στην εξέλιξή του λειτουργικό και στην κορύφωσή του αγιαστικό.

Κορυφαίος εμπνευστής αλλά και πρώτος σε εφαρμογή αυτού του προγράμματος πρέπει να είναι ο Επίσκοπος, για να λειτουργεί έτσι ορθόδοξα το Σώμα της Εκκλησίας. Εάν η Εκκλησία είναι Σώμα Χριστού, κεφαλή αυτού του Σώματος είναι ο Επίσκοπος, ο οποίος τελεί ως γνωστόν εις τύπον και θέση Χριστού.

Αν είναι τραγική η εικόνα ενός λαός χωρίς ποιμένα, άλλο τόσο και περισσότερο τραγική είναι η εικόνα του ποιμένα, του Επισκόπου χωρίς ποίμνιο, χωρίς ουσιαστική σχέση με το ποίμνιό του, με το λαό που του ενεπιστεύθη ο Αρχιποιμένας Χριστός. Είναι πολύ σημαντικό αγαπητοί μου να υπάρχει μεταξύ Επισκόπου και λαού σχέση αγάπης και εμπιστοσύνης.

Για να υπάρχουν όμως αυτές οι σχέσεις απαιτείται από μεν τον Επίσκοπο να είναι απλός, λιτός στο βίο, απαιτείται να είναι προσηνής, δηλαδή προσιτός, προσκαρτερών εν τη προσευχή και τη υπομονή τον πονεμένο λαό της νήσου. Από δε το λαό απαιτείται σήμερα εμπιστοσύνη στους ποιμένες - Επισκόπους και λειτουργικό - ασκητικό ήθος. Μέσα από αυτό το ήθος της ασκήσεως, το ήθος της Θείας Λειτουργίας, μαθαίνουμε να περικόπτουμε τα πάθη μας, να αγαπούμε και να ερμηνεύουμε τους άλλους, ανακαλύπτοντας πίσω από κάθε πρόσωπο το πρόσωπο του Χριστού, και γίνονται έτσι τα «πάντα εν πάσιν Χριστός». Είναι απλά πράγματα αυτά, αλλά ας μη λησμονούμε ότι τα απλά πράγματα είναι τα πλέον αληθινά και σπουδαία. Και το μεγαλύτερο σφάλμα μας είναι ότι δεν αρχίζουμε από την αρχή και παραβλέπουμε τα απλά πράγματα και καταγινόμαστε σε λεπτομέρειες μέχρι που γίνεται η ζωή μας, όπως λέει και ο ποιητής, «μια ξένη φορτική».

Δεν είναι τυχαίο που σήμερα οι νέοι επιλέγουν ως τόπους λατρείας τα μοναστήρια που έχουν αυτές τις συνθήκες του μυστηρίου. Αυτό το κλίμα του μυστηρίου και της εσωτερικότητας είναι που πρέπει να μεταφέρουμε και στις ενορίες για να μην αδικούν οι ενορίες τον εαυτό τους ως διεκπεραιωτές θρησκευτικών καθηκόντων. Η ενορία πρέπει να γίνει ξανά ασκητικό, λειτουργικό κέντρο. Η προσευχή και η νηστεία, η λειτουργική και η φιλανθρωπική ζωή, αυτά είναι τα κύρια μέσα της Ορθοδοξίας, με τα οποία επιδρά αναγεννητικά πάνω στους ανθρώπους.

Μεγάλη ευλογία και βοήθεια και εμπέδωση αυτού του ασκητικού ήθους της Ορθοδοξίας, να είναι η επάνδρωση των Μονών της Μητροπόλεώς μας με μοναχούς και μοναχές. Είναι κρίμα, σε μια Μητρόπολη σαν την Ιερά Μητρόπολη Μόρφου, με τις αρχαιότερες και ωραιότερες βυζαντινές Εκκλησίες και Μονές, να απουσιάζει η ζωντανή ασκητική παρουσία των μοναχών, που σιωπηρά διαλαλούν «ο χρόνος του βίου τρέχει τι μάτην ταραττώμεθα».

Η μεγαλύτερή μου χαρά αλλά και αίσθηση πνευματικής ασφάλειας για τους κατοίκους της Μητροπόλεώς μας θα είναι η ίδρυση και λειτουργία τέτοιων ασκητικών κέντρων. Μέχρι τότε ο Επίσκοπος της επαρχίας αυτής θα προσπαθεί με τις λιγοστές του δυνάμεις αλλά και με πολλές ευχές Αγίων Γερόντων να είναι ο πρώτος μοναχός της Θεοσώστου Μητροπόλεως Μόρφου και το Επισκοπείο του, όπως το θέλει η Παράδοση της καθ' ημάς Ανατολής, το πρώτο της Μοναστήρι.

Τα βυζαντινά μνημεία της Μητροπόλεώς μας θα γίνουν ένα από τα πλέον βασικά μας ενδιαφέροντα. Σε σύνολο εννέα εκκλησιών ανακηρυγμένων από την Ουνέσκο ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς οι οκτώ εκκλησίες βρίσκονται στη δικαιοδοσία της Μητροπόλεως Μόρφου, στα βουνά του Τροόδους. Αυτό το γεγονός καθιστά τη Μητρόπολη Μόρφου την πλέον βυζαντινή επαρχία και το Τρόοδος όχι απλά τόπο παραθερισμού αλλά Άγιο Τόπο και Όρος ΄Αγιον. Και αυτά δεν τα λέμε με πνεύμα καυχήσεως και κομπασμού αλλά με αίσθηση ευθύνης και αγωνίας.

Ευθύνης για τη συντήρηση , ανάδειξη και αξιοποίηση αυτών των μνημείων, τα οποία οι πρόγονοί μας εφύλαξαν σε χρόνους δίσεκτους, όταν «όλα τάσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά», και αγωνίας για τα μέσα, τους πόρους και τους ανθρώπους που απαιτούνται για να γίνουν όλα αυτά.

Έχουμε ανάγκη από το σοφό βυζαντινολόγο, τον ειδικό αρχαιολόγο, τον προσεκτικό συντηρητή, το φιλόκαλο εκδότη, το γενναιόδωρο χορηγό, τον ταπεινό ιερέα που θα ιερουργεί αυτά τα μνημεία, τον κατανυκτικό ψάλτη που θα ισοκρατεί τον ήχο των εικονιζομένων Αγίων, τον πιστό που θα συμπροσεύχεται στο Νάρθηκα του Λαμπαδιστή «συν πάσι τοις αγίοις». Τώρα και όχι αύριο πρέπει να δώσουμε δείγματα ελληνικότητας και Ορθοδοξίας και αν δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα τέτοιο πολιτισμό όπως εκείνον των Ρωμιών προγόνων μας, τουλάχιστον να διαφυλάξουμε αυτόν που βρήκαμε. Αυτά τα μνημεία εκφράζουν ένα πολιτισμό ελληνικού κάλλους και μέτρου, που φωτίζεται όμως από το φως της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού. Μας υπενθυμίζουν και μας παρηγορούν ότι είμαστε τέκνα φωτόμορφα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Τώρα, αγαπητοί μου, δίνουμε εξετάσεις στην αδέκαστη ιστορία αν είμαστε φορείς αυτού του πολιτισμού και αυτής της Πίστεως αν είμαστε άξιοι να λειτουργήσουμε ξανά τον Άγιο Μάμαντα στη Μόρφου, αν είμαστε άξιοι να συντηρήσουμε και να αναστηλώσουμε τη Βασιλική του Αγίου Αυξιβίου στους κατεχόμενους Σόλους, την πρώτη Επισκοπή της Θεοσώστου Επαρχίας μας. Και εν πάση περιπτώσει «εάν οι άνθρωποι σιωπήσωσιν, οι λίθοι κεκράξονται».

Τα φιλανθρωπικά ιδρύματα της Μητροπόλεως μας πρέπει να λειτουργήσουν, για να ενεργοποιηθεί έμπρακτα η φιλανθρωπία και η φιλαλληλία στις καρδιές των συγχρόνων ανθρώπων, σε μια εποχή όπου εψύγη η αγάπη των πολλών. Ένα τέτοιο ημιτελές Ίδρυμα, που περιμένει την αποπεράτωσή του εδώ και χρόνια, είναι το Γηροκομείο της Μητροπόλεως Μόρφου. Ίδρυμα που ξεκίνησαν τα φιλάνθρωπα αισθήματα του προκατόχου μας κυρού Χρυσάνθου. Η λειτουργία του Ιδρύματος αυτού και άλλων κατ' οίκον υπηρεσιών που μπορεί να προσφέρει το Γηροκομείο στους ηλικιωμένους αδελφούς μας, θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο στη μνήμη του αοιδίμου Μητροπολίτη μας. Η βοήθεια όλων για την αποπεράτωση του έργου αυτού είναι άκρως απαραίτητη, γι' αυτό και εύχομαι ο Άγιος Νεκτάριος που έχει την πνευματική επιστασία του έργου αυτού να εμπνεύσει γενναιόδωρα αισθήματα στις καρδίες όλων μας.

Στους πρόσφυγες αδελφούς μου της κατεχόμενης περιοχής Μόρφου και από αυτή την ιερά σκοπιά και έπαλξη απευθύνω πάλιν και πολλάκις την υπόσχεση ότι θα προσπαθήσω να είμαι κοντά στον πόνο και την αγωνία σας. Και τούτο όχι γιατί είμαι απλώς ο Επίσκοπός σας αλλά γιατί επιπλέον είμαι σαρξ εκ της σαρκός και οστούν εκ των οστέων σας. Πρόσφυγας και εγώ από την ίδια γη της Μόρφου, που εκείνο το πρωινό της 14 ης Αυγούστου 1974 διεκόπησαν τα εφηβικά μου όνειρα εκεί στο πατρικό μου σπίτι, δίπλα από το πετρόκτιστο καμπαναριό του Αρχαγγέλου στην Άνω Ζώδια. Τέτοια μέρα και ώρα, εσπερινό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, πηγαίναμε κάθε χρόνο στο χωριό της μητέρας μου, στο πανηγύρι της Κάτω Ζώδιας, στο πανηγύρι του Σταυρού, και σήμερα παραδόξως γίνονται όλα τα τελούμενα σύμβολα και εικόνες αναστάσεως.

Ο δεδιωγμένος πρόσφυγας της Μυροφόρου γης της Μόρφου ανέρχεται στο σταυροχάρακτο θρόνο της, για να υποσχεθεί ενώπιον Θεού και ανθρώπων ότι δεν θα δώσει ανάπαυση στον εαυτό του παρά μόνο όταν κτυπήσει ξανά η καμπάνα του Αρχαγγέλου της Ζώδιας, υψωθεί ξανά η καμπάνα του Αρχαγγέλου της Ζώδιας, υψωθεί ξανά ο Τίμιος Σταυρός και βαδίσουμε και πάλι στην πόλη του Αγίου Μάμαντος του Μυροβλήτη. Να μυροβλήσει η ψυχή μας που βρήκε ξανά την εστία της, τον επίγειο παράδεισό της.

Θα ήθελα αυτές τις ιερές στιγμές να απευθύνω στο Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κυρηνείας Παύλο - που και αυτός προσδοκά την αναστάσιμη καμπάνα του Αρχαγγέλου στην Κερύνεια - εκ μέρους του κλήρου και του λαού της επαρχίας μας τις θερμές μας ευχαριστίες για τη διετή διαποίμανση της Μητροπόλεώς μας.

Ευχαριστίες ακόμη απευθύνω και προς το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κιτίου Χρυσόστομο, εκ των χειρών του οποίου έλαβα τους δύο πρώτους βαθμούς της ιερωσύνης και κατά τη διάρκεια της μετανοίας μου σε Μονή της επισκοπικής του περιφέρειας ένοιωσα τη στήριξη και τη βοήθειά του, όπως επίσης και προς τον κλήρο και λαό της Μητροπόλεως Κιτίου για την άπλετη αγάπη με την οποίαν με περιέλαβε στη δεκαετή και πλέον παρουσία μου εκεί. Το ορθόδοξο, φιλομόναχο και φιλακόλουθο πνεύμα της κατά Κίτιον Εκκλησίας θα είναι για μένα γνώμονας και όραμα ζωής.

Σεβασμιώτατοι,

Κυρία Δήμαρχε, Κύριε  Έπαρχε,

Αγαπητοί μου,

Εισήλθα διάκονος στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Κοντού. Εισήλθα πρεσβύτερος στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου Μαυροβουνίου. Εισέρχομαι σήμερα Επίσκοπος στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Ευρύχου. Ως Επίσκοπος όμως γίνομαι και πάλιν διάκονος, και μάλιστα διάκονος πάντων. Διάκονος που θεραπεύει τις πνευματικές και υλικές ανάγκες των ανθρώπων. Διάκονος που υπηρετεί την ενότητα και την καταλλαγή, διάκονος που εύχεται για τη σωτηρία του σύμπαντος κόσμου.

Στον Άγιο Γεώργιο, μάρτυρα της νίκης πάνω σε κάθε μορφή θανάτου, τροπαιοφόρο της αληθινής ζωής, προσεύχομαι να πρεσβεύει στον Θεό να αξιωθώ της αποστολής μου και καλήν απολογία να δώσω ενώπιον του Θεού για την αρχιερατική μου διακονία. Ηγαπημένε μου Άγιε Τροπαιοφόρε Γεώργιε, ερχόμενος σήμερα από τη Μονή Μαυροβουνίου στο Επισκοπείο της Ευρύχου, στη νέα έπαλξη που μ' έταξε η Εκκλησία, με χαρά σε συναντώ και πάλι εδώ στο Μητροπολιτικό Ναό της κώμης ταύτης. «Μείνον μεθ' ημών, ότι προς εσπέραν εστί και κέκλικεν η ημέρα». Εσύ, ο των πτωχών υπερασπιστής, συνέχισε σήμερα την άμαχο προστασία σου και γενού των αιχμαλώτων ελευθερωτής και της Μόρφου υπέρμαχος.