Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

«Σήμερον τῆς παγκοσμίου χαρᾶς τὰ προοίμια. Σήμερον ἔπνευσαν αὗραι, σωτηρίας προάγελοι. Αὕτη ἡ ἡμέρα Κυρίου, ἀγαλλιᾶσθε λαοί»

Μὲ τέτοιες θεόπνευστες ποιητικὲς ἐκφράσεις καὶ τέτοιους ψυχοτερπεῖς θεολογικοὺς ὕμνους ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, σήμερα, ἡμέρα τῶν Γενεθλίων τῆς Θεοτόκου,

μᾶς παρακινεῖ σὲ πανήγυρη, ἀγαλλίαση καὶ χαρὰ πνευματική. Ὅλα τὰ ἔθνη, ὅλα τὰ ἀνθρώπινα γένη, κάθε γλῶσσα, κάθε ἡλικία καὶ κάθε ἀξιώματος ἄνθρωποι, καλούμαστε νὰ ἑορτάσουμε σήμερα μὲ ἁγιοπνευματικὴ εὐφροσύνη τὴ γέννηση τῆς παγκοσμίου χαρᾶς, αὐτῆς, ποὺ εἶναι πρόξενος ὅλων τῶν πνευματικῶν ἀγαθῶν, τὴν ἔλευση στὸν κόσμο τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ, τῆς ὑπερευλογημένης Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας!

Γι᾽ αὐτὸ κι ἐμεῖς συναθροισθήκαμε σήμερα στὸν εὐλογημένο τοῦτο ναό, ποὺ τιμᾶται στὸ ὄνομα τῆς Παναγίας μας, στὸ σεβάσμιο Γενέσιό της, γιὰ νὰ τὴ δοξολογήσουμε κατὰ χρέος, νὰ τὴν τιμήσουμε καὶ ἐγκωμιάσουμε μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς πνευματικές. Νὰ τιμήσουμε Αὐτή, ποὺ εἶναι ὑπερέκεινα κάθε ἀνθρώπινης τιμῆς. Νὰ ἐγκωμιάσουμε τὴ Γέννηση τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἀνόρθωσε ὁλόκληρο τὸ ἀνθρώπινο γένος ἀπὸ τὴν πτώση στὴν ἁμαρτία, ποὺ μετέβαλε τὴ λύπη τῆς πρώτης Εὔας σὲ χαρά. Ἐκείνη ἄκουσε τὴν καταδικαστικὴ ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ, «ἐν λύπαις τέξῃ τέκνα» (θὰ γεννᾶς μὲ πόνους καὶ λύπη τὰ παιδιά σου). Αὐτὴ (ἡ Παναγία μας) ἄκουσε ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ Ἀρχαγγέλου, «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη». Ἐκείνη, «Στὸν ἄνδρα σου θὰ εἶναι ἡ ὑποταγή σου». Κι αὐτή, ἡ εὐλογημένη Θεοτόκος, «Ὁ Κύριος μετὰ σοῦ»!

Εὐλογημένο ζεῦγος, Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννα, ὅλη ἡ κτίση σᾶς εὐγνωμονεῖ. Γιατὶ μὲ τὴ μεσολάβησή σας δώρισε ἡ πλάση στὸν Δημιουργὸ τὸ πιὸ ὑπέροχο ἀπ᾿ ὅλα τὰ δῶρα, πολυσέβαστη Μητέρα, μοναδική, ἄξια τοῦ Πλάστη. Μὲ τὴ ζωή σας δώσατε χαρὰ στὸν Θεὸ καὶ γίνατε ἄξιοι τῆς κόρης, ποὺ γεννήσατε. Ζώντας τὴ ζωή σας μὲ ἁγνότητα καὶ ἁγιότητα, καρποφορήσατε τὸ στολίδι τῆς παρθενίας, παρθένο προτοῦ νὰ γεννήσει, παρθένο τὴν ὥρα ποὺ γεννοῦσε, καὶ παρθένο ἀφοῦ γέννησε, τὴ μοναδικὴ ποὺ μένει καὶ σὲ νοῦ καὶ σὲ ψυχὴ καὶ σὲ σῶμα πάντοτε παρθένος. Εὐλογημένος εἶσαι Ἰωακείμ, ὁ πατέρας τῆς Θεοτόκου! Θαυμαστὴ ἡ μήτρα τῆς Ἄννας, ποὺ μέσα της ἀναπτύχθηκε σιγὰ-σιγά, σχηματίσθηκε καὶ γεννήθηκε πανάγιο βρέφος. Γαστέρα, ποὺ κυοφόρησες μέσα σου τὸν ἔμψυχο οὐρανό, πλατύτερο ἀπὸ τὴν ἀπεραντοσύνη τῶν οὐρανῶν. Θαυμάτων θαύματα καὶ παραδόξων παράδοξα. Γιατὶ ἔτσι ἔπρεπε, ν᾿ ἀνοίξει μὲ τὰ θαύματα ὁ δρόμος, ἀπ᾿ ὅπου μὲ τρόπο ἀνέκφραστο, ἀπὸ ἀγάπη, κατέβηκε κοντά μας ὁ Θεὸς γιὰ νὰ σαρκωθεῖ. Θυμᾶμαι ἐδῶ κάτι πολὺ σπουδαῖο καὶ πνευματικό, ποὺ κάποτε εἶπε ὁ σύγχρονος ὅσιος Γέροντας Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης: Δὲν ὑπῆρξε ἁγιώτερο καὶ ἀπαθέστερο ζευγάρι ἀπὸ τὸν Ἰωακεὶμ καὶ τὴν Ἄννα. Καὶ τοῦτο εἶναι εὔλογο. Γιατί, ἂν ὅπως εἶπε ὁ Χριστός μας, «ἐκ τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον γινώσκεται», ἂς ἀναλογισθοῦμε τί ἀρετή, τί ἁγιότητα εἶχαν οἱ Θεοπάτορες αὐτοί, γιὰ νὰ ἀξιωθοῦν νὰ γεννήσουν τὴν ἁγιωτέρα τῶν ἀνθρώπων, ποὺ ἔγινε πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν καὶ ὑψηλότερη καὶ τῶν ἀγγέλων!

Τὸ νὰ ὁμιλήσει κάποιος γιὰ τὴν Παναγία μας, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀποτελεῖ τόλμημα, ἀλλὰ καὶ υἱϊκὸ χρέος. Τόλμημα, γιατὶ θὰ ὁμιλήσει γύρω ἀπὸ τὸ πανάγιο Πρόσωπο τῆς «ὑψηλοτέρας τῶν οὐρανῶν καὶ καθαροτέρας λαμπηδόνων ἡλιακῶν», αὐτῆς ποὺ χώρεσε στὴν κοιλία της τὸν ἀχώρητον παντί, τῆς Χώρας τοῦ Ἀχωρήτου, τῆς Πλατυτέρας τῶν Οὐρανῶν. Καὶ υἱϊκὸ χρέος, γιατὶ τυγχάνει ἡ κατὰ Χάριν πολυεύσπλαγχνη μητέρα τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἐξαιρέτως ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ποὺ πολυτρόπως εὐεργέτησε, εὐεργετεῖ καὶ εἰς αἰῶνας θὰ μᾶς εὐεργετεῖ.

Θὰ ἤθελα νὰ ἐπισημάνω καταρχήν, πὼς δὲν ὑπῆρξε, οὔτε θὰ ὑπάρξει ἅγιος ἢ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ἢ εὐλαβὴς πιστός, ποὺ δὲν ἀγάπησε ὑπερβαλλόντως καὶ δὲν ἀγαπᾶ ἢ δὲν θὰ ἀγαπᾶ μὲ ἰδιαίτερο υἱϊκὸ φίλτρο τὴν Θεοτόκο Μαρία. Τὴν ταπεινὴ κόρη τῆς Ναζαρέτ, ποὺ γιὰ τὴν ἄκρα της καθαρότητα, τὴν ὑπερβάλλουσα ταπείνωση, τὴν ἀκήρατη παρθενία, τὸ ἀμόλυντο καὶ ἀναμάρτητό της (ἡ Παναγία, ὡς γνωστόν, δὲν ὑπέπεσε σὲ ἑκούσια ἁμαρτήματα, οὔτε κἂν μὲ τὸν λογισμό), ἀξιώθηκε νὰ ἑλκύσει τὴν ἄκρα εὔνοια καὶ Χάρη τοῦ Ὑψίστου, καὶ νὰ γίνει Νύμφη τοῦ Θεοῦ Πατέρα ἀνύμφευτη. Νὰ γίνει, μὲ τὴν ἐπέλευση τοῦ Παναγίου Πνεύματος, Μητέρα τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος, ἀπὸ ἄκρα ἀγάπη καὶ συγκατάβαση στὸ γένος τῶν ἀνθρώπων σαρκώθηκε ἀπὸ τὰ πανάγια αἵματά Της. Ἔτσι ἡ Παναγία μας ἔγινε τὸ ὄργανο τῆς σωτηρίας μας. Καὶ μὲ τὸ Θεομητορικό της ἀξίωμα κατέστη ὑψηλότερη ἀπ᾽ ὅλους τοὺς ἀγγέλους καὶ ἁγίους. Ἔγινε ἡ «μετὰ Θεὸν Θεός, ἡ ἔχουσα τὰ δευτερεῖα τῆς ἁγίας Τριάδος».

Καὶ κανένας δὲν μπορεῖ νὰ πλησιάσει τὸν Θεό, νὰ λάβει Χάρη ἀπὸ τὸν Θεό, ὅπως διδάσκει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης τὸν 14ο αἰῶνα καὶ μεγάλος Πατέρας καὶ θεολόγος τῆς Ἐκκλησίας μας, παρὰ διὰ μέσου Της. Διότι πρώτη ἡ Παναγία μας, ὡς εὑρισκόμενη πλησιέστατα στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ, τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦ Υἱοῦ της, λαμβάνει πρώτη αὐτὴ τὸ Φῶς, τὴ Χάρη, καὶ τὴ μεταδίδει αὐτὴ καὶ σὲ ἀγγέλους καὶ ἀνθρώπους. Κι ἀφοῦ ἀναφερθήκαμε στὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, ἕναν ἅγιο, ποὺ ἀγάπησε ὑπερβαλλόντως τὴν Παναγία μας καὶ ἀνταγαπήθηκε ἰδιαίτερα ἀπ᾽ αὐτήν, θὰ ἀναφέρω ἕνα χαρακτηριστικὸ ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸν βίο του. Νέος ὁ ἅγιος πῆγε στὸ Ἅγιον Ὄρος, τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας μας, καὶ ἔγινε μοναχός, ὑποτακτικὸς σὲ σεβάσμιο Γέροντα. Καὶ τὸν πρῶτο καιρὸ τῆς μοναχικῆς του ζωῆς, ἐπεκαλεῖτο ἰδιαίτερα τὴν Παναγία μας, μὲ τὴν ἑξῆς σύντομη κατανυκτικὴ εὐχή: «Κυρία Θεοτόκε, φώτισόν μου τῆς ψυχῆς μου τὸ σκότος», δηλ. φώτισε, Παναγία μου, τὸ σκοτάδι τῆς ψυχῆς μου. Καὶ εἰσακούστηκε ἀπὸ τὴ Μητέρα τοῦ Ἐλέους. Καὶ ἐμφανίστηκε σ᾽ αὐτὸν μὲ τὸν ἀγαπημένο τοῦ Κυρίου μαθητή, Ἰωάννη τὸν Θεολόγο, καὶ τὸν ρωτᾶ: «Γιατί, παιδί μου, μοῦ φωνάζεις συνέχεια μ᾽ αὐτὸ τὸν τρόπο;» «Καί, τί ἄλλο, Παναγία μου, νὰ ζητῶ ἐγὼ ὁ ἁμαρτωλὸς καὶ σκοτισμένος ἀπὸ τὰ πάθη;», ἀπάντησε ταπεινὰ ὁ Γρηγόριος, «παρὰ τὸν φωτισμὸ τῆς σκοτισμένης μου ψυχῆς;» Καὶ ἡ Θεοτόκος τοῦ ἔδωσε πλούσιο τὸν φωτισμὸ καὶ τὴ Χάρη τῆς Θεολογίας.

Ἡ ἐκκλησιαστική μας ἱστορία, οἱ Βίοι τῶν ἁγίων καὶ τὰ Συναξάρια, οἱ ποικίλες ψυχωφελεῖς διηγήσεις καὶ τὸ Γεροντικό, τὸ Λειμωνάριο, τὰ Πατερικὰ βιβλία, εἶναι γεμάτα ἀπὸ θαυμαστὲς θεομητορικὲς ἐμφάνειες, θαύματα καὶ εὐεργεσίες τῆς Θεοτόκου, σ᾽ ὅλα τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης. Δὲν ἔχει χωριό, πόλη καὶ χώρα, ποὺ δὲν εὐεργετήθηκε ἀπὸ τὴ Μεγαλόχαρη. Καὶ ἡ ἰδιαίτερη πατρίδα μας, ἡ ἁγιοτόκος καὶ νῆσος τῶν ἁγίων Κύπρος εὐμοίρησε ἰδιαίτερης χάρης, προστασίας καὶ εὐλογίας τῆς Παναγίας μας. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἐξαιρετικὰ τιμήθηκε καὶ συνεχίζει νὰ τιμᾶται στὸ νησί μας, ὥστε αὐτὸ θὰ μποροῦσε ἀφόβως νὰ διεκδικήσει τὸν τίτλο τῆς «νήσου τῆς Παναγίας» καὶ νὰ ὀνομαστεῖ ἕνα ἄλλο «Περιβόλι» Της.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ Παναγία ἀξιώθηκε νὰ γίνει Θεοτόκος γιὰ τὴν ἄκρα της καθαρότητα. Καὶ ὁ Υὶὸς τοῦ Θεοῦ ἐνανθρώπησε ἀπὸ τὰ ἄχραντα αἵματά της, γιὰ νὰ ἁγιάσει καὶ θεώσει τὴν ἀνθρώπινη φύση. Γιὰ τοῦτο καὶ ὑπόσχεται στὸ Εὐαγγέλιο, ὅτι θὰ κατοικήσει μὲ τὸν Πατέρα καὶ Ἅγιό Του Πνεῦμα στὶς ψυχὲς αὐτῶν, ποὺ Τὸν ἀγαποῦν καὶ τηροῦν τὶς ἐντολές Του. Ἐμεῖς οἱ Χριστιανοὶ ἔχουμε χρέος νὰ ἀγωνισθοῦμε πνευματικά, νὰ καθαρίσουμε μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ τὴν ψυχή μας, τὸν ναὸ τῆς καρδιᾶς μας ἀπὸ τὰ ἁμαρτωλὰ πάθη, καθὼς ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς μᾶς τὸ ζητεῖ: «Υἱέ μου, δός μου σὴν καρδίαν». Κι ἅμα καθαρίσει ἡ ψυχή μας μὲ τὴ μετάνοια, τὴν προσευχή, τὴ νηστεία, τὴν Ἐξομολόγηση, τὰ ἔργα τῆς πίστης, τῆς ἀγάπης, τῆς ἐλεημοσύνης, ἰδιαίτερα δὲ μὲ τὴ Θεία Μετάληψη τῶν ἁγίων Μυστηρίων, τότε θὰ ἀξιωθοῦμε νὰ γίνουμε θεοδόχοι, νὰ λάβουμε τὸν Χριστό, ὄχι γιὰ λίγο στὰ χέρια μας τὰ σωματικά, ὅπως κάποτε ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ Θεοδόχος, μὰ στὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας γιὰ πάντα, κι ἔτσι θὰ μποροῦμε ἐπάξια νὰ τὸν δοξάζουμε καὶ σὲ τούτη τὴ ζωὴ καὶ στὴν ἄλλη, τὴν ἐρχόμενη, τὴν αἰώνια!

Ἡ Χάρη τῆς Παναγίας μας νὰ μᾶς εὐλογεῖ, ἐνισχύει καὶ σκεπάζει σὲ ὅλα τὰ κατὰ Θεὸν ἔργα μας καὶ νὰ μᾶς ἐνισχύει ὅλους στὶς δύσκολες μέρες ποὺ ζοῦμε. Νὰ μᾶς ἀξιώσει ἀκόμη νὰ διέλθουμε τὸν παρόντα σύντομο βίο μὲ ἀγάπη γνήσια μεταξύ μας, εἰρήνη, μετάνοια καὶ ἔργα θεάρεστα καὶ στὴ φοβερὴ ὥρα τῆς Κρίσης νὰ μᾶς ἀξιώσει μὲ τὶς θεοπειθεῖς της ἱκεσίες καὶ τῆς οὐράνιας βασιλείας, ὅπου συμβασιλεύει μὲ τὸν Υἱό της, ὡς Παντοβασίλισσα, στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων.

Ταῖς τῆς Παναχράντου Θεοτόκου πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν!