Ὁ ἔνδοξος μεγαλομάρτυς τοῦ Χριστοῦ Μάμας ὑπῆρξε ἀναμφίβολα ἕνας ἀπὸ τοὺς λαοφιλέστερους ἁγίους κατὰ τὴ βυζαντινὴ περίοδο. Σὲ τοῦτο συντέλεσαν ποικίλοι λόγοι: Τὸ πλούσιο θαυματουργικό του χάρισμα· ἡ μυροβλυσία τοῦ ἱεροῦ του λειψάνου· τὸ πολυσύχναστο ἐπίκεντρο τιμῆς του, ἡ περιώνυμη δηλαδὴ πόλη τῆς Καισάρειας, πρωτεύουσα τῆς Καππαδοκίας —πιθανώτατα ὑπῆρξε ὁ ἐπισημότερα ἑορταζόμενος μάρτυρας τῆς πόλης· 

του π. Μιχαήλ Νικολάου

Οι όσιοι Βαρνάβας και Ιλαρίωνας όπως μαθαίνουμε από το συναξάρι της ακολουθίας τους, έζησαν στα χρόνια που βασίλευε ο Θεοδόσιος ο Μικρός (408-450 μ.Χ.) και κατάγονταν από την Καππαδοκία. Ως αξιωματικοί του βυζαντινού στρατού δέχθηκαν πολλούς επαίνους για τις άριστες υπηρεσίες τους, ακόμη και από τον ίδιο τον βασιλιά. Γνωρίζοντας όμως για τον Χριστό και τον Ορθόδοξο τρόπο ζώης άφησαν την επίγεια στρατιά του αυτοκράτορα και προσκολλήθηκαν στον ουράνιο Βασιλέα Χριστό. Πώλησαν όλα τα υπάρχοντά τους και βοήθησαν με αυτά που πήραν κάθε άνθρωπο που είχε ανάγκη μη αφήνοντας τίποτα για τον εαυτό τους.