Ἀπόσπασμα ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου στην 42η Κληρικολαϊκή Συνέλευση τῆς Ὀρθοδόξου Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς (06.07.2014)

Ὁ Κύριος ἡμῶν ηὐλόγησε, διά τοῦ πρώτου θαύματος Αὐτοῦ ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας, τό ἱερόν μυστήριον τοῦ γάμου, εἰς τό ὁποῖον συνέρχονται δύο ἄνθρωποι δύο διαφορετικῶν φύλων, μέ σκοπόν τήν ἕνωσιν εἰς ἕν σῶμα:

«καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν. Τό μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰς τήν ἐκκλησίαν» (Ἐφεσ. ε΄, 31-33).

Διά τῆς ἑνώσεως ταύτης τῶν δύο προσώπων ἐν Χριστῷ, ἡ οἰκογένεια γίνεται κατοικητήριον τοῦ Χριστοῦ, «ἐξ Οὗ πᾶσα πατριά ἐν οὐρανοῖς καί ἐπί γῆς ὀνομάζεται» (Ἐφεσ. γ΄, 15-16), πᾶσα πατριά, δηλαδή κάθε γενεαλογική προέλευσις καί παρουσία ἐπί τῆς γῆς, τῆς ὁποίας κύτταρον ἀπό Ἀδάμ καί Εὔας εἶναι ἡ οἰκογένεια, διά τῆς ὁποίας συνεχίζεται ἡ ζωή καί «κατακληρονομεῖται ἡ γῆ» καί ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ὑπό τοῦ κατ᾿ εἰκόνα καί καθ᾿ ὁμοίωσιν πλασθέντος ἀνθρώπου.

Ἡ ἀνθρωπίνη ζωή εἶναι ὄντως σοβαρά ὑπόθεσις, εἷς πνευματικός ἀγών καί πορεία πρός ἕν τέρμα, τόν οὐρανόν. Τῆς πορείας αὐτῆς κρισιμώτερον σημεῖον καί σπουδαιότατον μέσον εἶναι ὁ γάμος, ἡ ἐν Χριστῷ καί κατά Χριστόν συζυγία, ὁ τίμιος γάμος (Ἑβρ. ιγ΄,4), τό μέγα μυστήριον (Ἐφ. ε΄, 32). Εἶναι δέ ἀποδεδειγμένον, ὅτι ἡ ἐπιτυχία ἤ ἡ ἀποτυχία, ἡ πρόοδος ἤ ὁ καταποντισμός ἐν τῇ πνευματικῇ ζωῇ ἀρχίζει ἀπό τοῦ γάμου.

Διαπιστοῦμεν οἱ πάντες ὅτι κατά τήν ἐποχήν τήν ὁποίαν διανύομεν, ὁ θεοευλόγητος θεσμός τῆς οἰκογενείας ὑφίσταται σοβαρά πλήγματα ἐκ τῆς περιρρεούσης ἀτμοσφαίρας τοῦ συγχρόνου εὐδαιμονισμοῦ, ἡ ὁποία δέν εὐνοεῖ τήν ὁλοκληρωτικήν προσφοράν τοῦ ἑνός συζύγου εἰς τόν ἕτερον καί τῶν δύο εἰς τά τέκνα, ἀλλά καλλιεργεῖ τάς ἐφημέρους προσωπικάς σχέσεις μέ σκοπόν τήν ἀποδέσμευσιν ἀπό τῶν ὑποχρεώσεων τῆς κοινωνίας τοῦ γάμου καί τήν ἐγωϊστικήν αὐτοϊκανοποίησιν τοῦ ἀνθρώπου, καί καθιστᾷ αὐτόν ἐν τῇ οὐσίᾳ κενόν, δυστυχῆ καί ἀπομονωμένον, ἐστερημένον τῆς εὐλογίας τοῦ Θεοῦ.

Ὁ γάμος, ἡ ὀρθόδοξος χριστιανική οἰκογένεια, εἶναι πρῶτον, πορεία ἀγάπης, δεύτερον πορεία συμ-πνοίας καί συν-ἀθλήσεως, τρίτον, πορεία δημιουργίας, συν-δημιουργίας καί συνεχίσεως τῆς ζωῆς, καί, τέταρτον, συμ-πορεία πρός τόν οὐρανόν, πρός τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Εἶναι κλῆσις τοῦ Θεοῦ, εἶναι συνένωσις τῆς διαφορετικότητος, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ εἰς τήν τελειότητα, καί διά τοῦτο καί οἱ σύζυγοι εἶναι «συγκληρονόμοι χάριτος ζωῆς» (Α΄Πέτρ. γ΄,7).

Δεδομένου ὄντος, κατά τήν Πατερικήν ρῆσιν, ὅτι «οὐδέν [...] οὕτως ἡμῶν συγκροτεῖ τόν βίον ὡς ἔρως ἀνδρός καί γυναικός» (Ἰ. Χρυσοστόμου, Εἰς Ἐφεσίους, P.G. 62, 135-136), δέν εἶναι ἀποδεκτή ἐν τοῖς κόλποις τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας, τῆς κατεχούσης ἀνόθευτον τό πλήρωμα τῆς εὐαγγελικῆς ἀληθείας, ἡ συμβίωσις ἀνθρώπων τοῦ ἰδίου φύλου, ὡς ἀσυμβίβαστος πρός τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ καί ἀντίθετος πρός τό πνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου.

Ὡς διάκονοι τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ σωστικοῦ ἔργου αὐτῆς ὀφείλομεν νά ἔχωμεν πάντοτε καθαράν καί σαφῆ τήν στάσιν ἡμῶν ἐπί τοῦ εὐκαίρως ἀκαίρως ἐπανερχομένου θέματος τούτου, διότι μόνον «ἔνθα ἀνήρ καί γυνή καί παιδία καί ὁμόνοια καί φιλία καί τῆς ἀρετῆς συνδεδεμένοι δεσμοῖς, ἐκεῖ μέσος ὁ Χριστός», ἀποφαίνεται ὁ αὐτός Ἱερός Πατήρ (Ἰ. Χρυσοστόμου, Εἰς τήν Γένεσιν, Ὁμιλία ΣΤ’, P.G. 54, 616).

Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, ὡς φιλόστοργος πρός πάντα τά τέκνα αὐτῆς, ἀποδέχεται καί καλεῖ εἰς σωτηρίαν πάντας, ἐναρέτους καί ἁμαρτωλούς, ὑγιεῖς καί ἀσθενεῖς, ἰσχυρούς καί ἀδυνάτους. Ὄχι μόνον ἀποδέχεται, ἀλλά καί παρέχει εἰς αὐτούς τήν δυνατότητα τῆς ἐν μιᾷ ροπῇ τοῦ χρόνου μετανοίας καί σωτηρίας. Ἡ Ἐκκλησία, ὅσοι αἰῶνες καί ἐάν παρέλθουν, καταδικάζει καί κατακρίνει τήν ἁμαρτίαν καί δέν μεταβάλλει στάσιν ἔναντι αὐτῆς, ὥς τινος δῆθεν φυσιολογικοῦ καί ἁπλῶς διαφορετικοῦ πράγματος.

«Μυστήριον», λοιπόν, «τῆς Ἐκκλησίας καί τύπος τῆς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας ἐστίν ὁ γάμος», κατά τό ὁποῖον συνέρχονται ἀνήρ καί γυνή «καί ποιοῦσιν ἕνα. Ἄν οἱ δύο μή γένωνται ἕν, οὐκ ἐργάζονται πολλούς [...] γέφυρά ἐστιν τό παιδίον» (Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, Ὑπόμνημα εἰς τήν πρός Κολοσσαεῖς, Ὁμιλία ΙΒ’, PG 62, 386-387).

Εἶναι ἀπαραίτητος, πάσῃ θυσίᾳ, ὁ ἀγών διά τήν διαφύλαξιν τοῦ πατροπαραδότου Ὀρθοδόξου θεσμοῦ τῆς οἰκογενείας μέ τήν καλλιέργειαν τῆς συζυγικῆς πίστεως, τῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ ἑνός συζύγου ὑπό τοῦ ἑτέρου ὡς προσώπου κατ᾿ εἰκόνα καί καθ᾿ ὁμοίωσιν Θεοῦ, τῆς συμπνοίας καί τῆς ὁμοψυχίας, τῆς συμπορεύσεως διά τῆς ὑπακοῆς εἰς κοινόν κατά προτίμησιν πνευματικόν πατέρα, καί κυρίως τῆς συνεχοῦς αὐταπαρνήσεως καί θυσίας, ἄνευ τῶν ὁποίων εἶναι ἀδύνατος ὁ ἁγιασμός καί ἡ πνευματική προκοπή τῆς οἰκογενείας.