Ανωνύμου περιηγητή

Βρεθήκαμε οικειοθελώς στο προαύλιο των Αγ.Τόπων, την Κύπρο· κι άθελα ο νους παρομοίασε το τοπίο με εκείνο της Παλαιστίνης...Αλλά και η ατμόσφαιρα είχε κάτι το αναστάσιμο. Χαρμολύπη... Πρώτος σταθμός η I.Μ.Μαυροβουνίου, για την πανηγυρική ακολουθία της Πεντηκοστής. Μια μικρή όαση στο ξερό κι απ´ τον ήλιο καμμένο τοπίο στα περίχωρα της Λάρνακας,

σαν το μοναστηράκι του Αγ. Γερασίμου του Ιορδανίτη. Ένα μοναστήρι, με αρχιτεκτονική δομή και χρώμα όμορφα εναρμονισμένα με το περιβάλλον. Ο ηγούμενος της μονής, πατήρ Συμεών,  μας κέρδισε με μια ματιά κι ένα θυμιατήρι· κι η μέρα ξεκίνησε ευλογημένα. Μορφή Αγιορείτη αγωνιστή, στύλος ακλόνητος της Εκκλησίας της Κύπρου. Επισκεφθήκαμε κι ένα μικρό χωριό πλησίον της μονής, εκεί όπου μεγάλωσε ο ηγούμενος. Αντικρίσαμε ένα σπίτι απ´τα λίγα παραδοσιακά που έχουν απομείνει, με την ολάνθιστη πικροδάφνη στην εσωτερική αυλίτσα, το μικρό εκκλησάκι, όπου έπαιζε παιδιόθεν ο γέροντας, και το μικρό καμπαναριό· κι όλες οι γενιές ξεπρόβαλλαν από κάθε σημείο του σπιτιού. Λαϊκή ευσέβεια. Αρχοντιά εν απλότητι...

Εν συνεχεία ανεβήκαμε στην Σκουριώτισσα, στο Ιερό Ησυχαστήριο του Αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ, όπου θαυμάζει κανείς την τέχνη του π.Αμβροσίου, τόσο στο ξύλο και την πέτρα, όσο και στη διαμόρφωση/αξιοποίηση του περιβάλλοντος χώρου και των φυσικών πόρων. Βροχή μοσχοβόλησε. Δροσιά ... "καὶ καταβήτω ὡς δρόσος τὰ ῥήματά μου, ὡσεὶ ὄμβρος ἐπ’ ἄγρωστιν καὶ ὡσεὶ νιφετὸς ἐπὶ χόρτον· ὅτι τὸ ὄνομα Κυρίου ἐκάλεσα· δότε μεγαλωσύνην τῷ Θεῷ ἡμῶν"..

Την επόμενη μέρα, γιορτινή Θεία Λειτουργία στην Ι.Μ. Αγ.Νικολάου Ορούντας επί τη εορτή του Αγ. Πνεύματος και περιφορά λειψάνων μετά εικόνων, ιερέων και αρχιερέων. Τι λιγότερο να αισθανθεί και να συμψάλλει κανεις από το δεσποτικό προκείμενον του βαρέως ήχου "Τίς Θεὸς μέγας, ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν"… και σπεύσαμε με το θυμιατήρι· για να αντηχήσει το παρήγορο  μήνυμα και στην κατεχόμενη Μόρφου, στην σιωπηλή εκκλησία του πολυαγαπημένου Αγ.Μάμα. Εξαίρετες αγιογραφίες βρίσκονται εντός του περικαλλούς αυτού ναού με το απαράμιλλης τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο. Εψάλλαμε μέρος της Παράκλησης, αφήνοντας τον Άγιο να παρέμβη μυστικά στις ψυχές.  Ευχαριστία.. Κατόπιν  περιηγηθήκαμε στο καθ´όλα περιποιημένο -εκτός από το περιεχόμενο- μητροπολιτικό μέγαρο δίπλα από τον Ναό κι αναλογιστήκαμε χρόνους μέλλοντες.. Δεύτερος σταθμός: Σόλοι- η βασιλική του Αγίου Αυξιβίου. Πρώτη φορά άκουγα αυτόν τον Άγιο κι ήταν τόσο υπέροχη εκείνη η τοποθεσία. Αιχμαλωτίστηκε νους και καρδία, καθώς το βλέμμα ενωνόταν με την θάλασσα· είχε μια γλύκα τόση. Θυμιατήρι ανα χείρας το παιδίον κι ευωδία.. Ο Άγιος απών, μα εκκωφαντικά παρών! Αναγκαστική αποχώρησις...

Τελευταίος σταθμός της ημέρας ο Άγιος Ιωάννης ο Λαμπαδιστής, που έχει καταταγεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCΟ. Ασυνήθιστο θέαμα. Τρισυπόστατος ναός – ναός Αγ.Ηρακλειδίου, ναός Αγ. Ιωάννη Λαμπαδιστή και λατινικό παρεκκλήσι του Ακαθίστου Ύμνου, που φιλοξενεί επιτυχημένα αλλεπάλληλους αιώνες τέχνης με διαφορετικές τεχνοτροπίες· που συνδυάζει στοιχεία της κλασικής βυζαντινής περιόδου και της Ιταλικής Αναγέννησης στην τελειότερη έκφρασή της· που αναμιγνύει το θρησκευτικό με το λαϊκό, το εικονογραφικό με το τρισδιάστατο. Σπάνιες αντιθέσεις ωραιότητος.                       

Η φυσική ομορφιά του Τροόδους αποτέλεσε κίνητρο για την επί του όρους ανάβαση την τρίτη κατα σειρά ημέρα της ξεναγήσεως. Λατσιά, πεύκο, κέδρος και κουμαριά μπερδεύονται με της βροχής τις στάλες. Η ατμόσφαιρα αναδίδει το αποτέλεσμα της ανθοφορίας και της βροχής. Πρώτη στάση η Παναγία του Άρακα. Άλλο ένα μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Βρίσκεσαι εκτός ναού και το καφασωτό με το στέγαστρο που προφυλλάσσει τη σκεπή σε "κλείνουν" ήσυχα εντός των τειχών.  Εσωτερικά, καθώς ο Παντοκράτορας κοιτάζει από ψηλά με δυσβάσταχτο θλιμμένο βλέμμα, η ολόσωμη τοιχογραφία της Παναγίας του Πάθους, με εκείνα τα συγκαταβατικά τρυφερά μάτια γλυκαίνει-λιαίνει το άκομψο του χαρακτήρος μας, ενώ δεξιά κι αριστερά μπερδεύονται οι αναχωρητές με τους Ιεράρχες και Διδασκάλους· οι αιώνες με τους ζωγράφους. Μεγαλοπρέπεια και ταπείνωση. Ανώδυνη εγχείρηση…

Ακολουθεί στροφή κατά ανατολάς με κατεύθυνση  νοτιοδυτικά. Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Μαχαιρά. Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, πιθανόν από τον απόστολο Λουκά. Παράδοση και φιλοξενία. Οργάνωση και μέτρο. Όλα καλώς καμωμένα. Ετελέσθη μικρός εσπερινός,  ενώ ο ηγούμενος ανέπτυξε τη σχέση Ελλάδος, Κύπρου, Ελληνισμού. Ιστορική αναδρομή. Ομοφωνία...

Κατηφορίζοντας, κατευθυνόμαστε σε ένα ακόμα σημαντικό προσκύνημα, καθαρά λαϊκής ευσέβειας. Άγιος Κυπριανός, Αγία Ιουστίνα. Σύγχρονη αγιογραφία. Δεσποτικός θρόνος σε ασυνήθιστες αποχρώσεις. Τι να πρωτοεκθειάσει κανείς και σ´ αυτόν τον ναό. Ζωντανός Άγιος σε εγρήγορση! Τελέσθηκε μέρος παράκλησης και ο ιερέας διάβασε για μάς την ευχή. Ανακούφιση και Ενδυνάμωση. Παρηγορία..

Ο αποχαιρετισμός έλαβε χώρα στην κομψή και μετρημένη γυναικεία Μονή του Αγίου Νικολάου στην Ορούντα, μετά το πέρας της ακολουθίας επί τη εορτή των Αποστόλου Βαρνάβα και Λουκά ιατρού, Αρχιεπισκόπου Κριμαίας. "Δεῦτε τελευταῖον ἀσπασμόν, δῶμεν ἀδελφοὶ, εὐχαριστοῦντες Θεῷ"...  κι η σκέψη στέκει στον σύγχρονο Άγιο Φιλούμενο, που κατάγεται απ’την περιοχή, ο οποίος εγκαινιάζει το μαρτύριο των μεταμοντέρνων χρόνων. Εκείνος άρπαξε την Βασιλεία των Ουρανών. Eμείς ας ζηλέψουμε! Κι ας πορευτούμε με τον ιερό Χρυσόστομο, που λέει, “Βιαστών γαρ εστίν η βασιλεία των ουρανών και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν·ει τοίνυν βούλει αρπάσαι την Βασιλείαν του Θεού, γενού βιαστής· υπόζευξόν σου τον αυχένα τω ζυγώ της δουλείας του Χριστού”.

Η μητρόπολη Μόρφου, με τα αναρίθμητα προσκυνήματα, αποτελεί σημείο αναφοράς για την Κύπρο, αλλά και για ολόκληρη την Ορθοδοξία· γιατί, χωρίς να αμελεί το πνευματικό έργο που έχει να επιτελέσει, δίνει έμφαση στο ανακάτεμα-πάντρεμα των υλικών· και με σεβασμό προς τον οφθαλμό των πιστών και την παράδοση, συνταιριάζει το έξωθεν του ποτηρίου με το έσωθεν. Χρησιμοποιώντας την παλαιά ζύμη, ως καλούπι, την ανακαινίζει, στολίζει, ζωογονεί με τη νέα, κι έτσι θέτει τις βάσεις, υλικές και πνευματικές, για τη δημιουργία πλέον του στέρεου οικοδομήματος, της πνευματικής εν Χριστώ ζωής στο σύγχρονο κόσμο· και ως άλλος Ιησούς ενίοτε σταυρώνεται και θυσιάζεται για την αγαπητική αυτή σχέση.  

Αυτά τα ολίγα είδε κι έγραψε η πένα κι ο φακός, που άλλοτε γινόταν κοίλος κι άλλοτε κυρτός, άλλοτε θόλωνε κι άλλοτε γινόταν ...μεγεθυντικός!
Εις το επανιδειν, καί τῷ Θεῷ δόξα!