"Το μεταναστευτικό πρόβλημα"

 

Το θέμα της παρούσης εισηγήσεως αφορά το μεταναστευτικό πρόβλημα.

Θέλω λοιπόν να δηλώσω από την αρχή ότι το Μεταναστευτικό Πρόβλημα δεν αφορά την Εκκλησία. Το μεταναστευτικό πρόβλημα αφορά την Πολιτεία και η επίλυσή του είναι δική της ευθύνη, πολλώ μάλλον γιατί είναι εκείνη κυρίως υπεύθυνη για την δημιουργία του και τον εκτροχιασμό του.

Εγώ  σαν πολίτης αυτής της χώρας έχω την απαίτηση η Πολιτεία να είναι σοβαρή και υπεύθυνη. Να αντιμετωπίζει τα προβλήματα έγκαιρα, να τα προλαμβάνει και προ παντός να μην εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους. Να μην χρησιμοποιεί τους ανθρώπους σήμερα και μάλιστα για λόγους ευτελείς, για να τους πετάξει αύριο, όταν δεν τους χρειάζεται, σε κάποιες χωματερές ανθρώπων.. Σαν πολίτη με ενδιαφέρουν οι ευθύνες της Πολιτείας για την δημιουργία, εξέλιξη και σημερινή κατάσταση του Μεταναστευτικού Προβλήματος. Θέλω να ξέρω αν χρησιμοποίησε σε κάποια στιγμή τους μετανάστες σαν εκλογική πελατεία και σήμερα τους κυνηγάει. Θέλω να ξέρω αν πήρε χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα τους και τα χρησιμοποίησε αλλού. Δεν ξέρω, αλλά θέλω να ξέρω τι ακριβώς συμβαίνει.

 

Ο μετανάστης

 

Είπα στην αρχή ότι το μεταναστευτικό πρόβλημα είναι ευθύνη της Πολιτείας να το αντιμετωπίσει. Όμως πίσω από  την ταμπέλα “μεταναστευτικό πρόβλημα” κρύβονται  άνθρωποι. Και αν το πρόβλημα είναι ευθύνη της Πολιτείας να το αντιμετωπίσει, ο μετανάστης σαν πρόσωπο νοιώθω ότι είναι και δικό μου θέμα. Είναι θέμα της Εκκλησίας, γιατί η Εκκλησία είναι κοινωνία προσώπων, είναι θέμα δικό μου σαν ποιμένος  μιας Εκκλησίας που τονίζει την μοναδικότητα του ανθρώπινου προσώπου, είναι θέμα δικό μου ως προσώπου, αφού το πρόσωπο είναι γεγονός σχέσης, από την οποία σχέση δεν αποκλείονται οι μετανάστες.

Για τους λόγους αυτούς, έχω λόγο για τον άνθρωπο-μετανάστη, οφείλω να έχω λόγο, αφού για μένα σαν ποιμένα, ο μετανάστης μπορεί να αποκαλυφθεί ως ο ελάχιστος αδελφός του Χριστού, ως ο ξένος τον οποίο πρέπει να φροντίσω και η στάση μου απέναντι του θα κρίνει την ποιότητα της σχέσης μου με τον Χριστό. Ο μετανάστης είναι πρόκληση για την γνησιότητα της ιερατικής, χριστιανικής, και ανθρώπινης αυτοσυνειδησίας μου και τούτο γιατί εγώ πέρα από κάθε άλλον γνωρίζω ότι το μέτρο της ανθρώπινης αξίας είναι η Ενανθρώπιση του Θεού.  Γιατί περισσότερο από κάθε άλλον οφείλω να θυμάμαι ότι αυτός ο μετανάστης μπορεί να είναι ένας από αυτούς που θα έλθει από ανατολών και δυσμών και θα ανακληθεί στην Βασιλεία του Θεού και εγώ ως υιός της Βασιλείας να μείνω απ έξω. Ο λόγος και η πράξη του Χριστού δεν αφήνουν περιθώρια για την όποια διαπραγμάτευση αυτής της αλήθειας. Δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε αυτήν την αλήθεια στο όνομα κανενός εθνικισμού, η οποιουδήποτε άλλου “-ισμού”.  

Ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος είναι κατ' εικόνα Θεού δημιουργημένος. Δεν είναι ένα ωραίο ζώο για το οποίο διεκδικούμε λίγο περισσότερο σανό, αλλά ένα πρόσωπο που έχει κληθεί να υπερβεί την θνητότητα του και να γίνει μέτοχος της Θείας ζωής. Το όραμα της Εκκλησίας είναι “μία ποίμνη, Εις ποιμήν”. Και σε αυτή την ποίμνη χωράνε όλοι ακόμη και οι μετανάστες. Είναι μια κοινωνία όπου  όλοι αλληλοπεριχωρούνται εν αγάπη, όπου ο άλλος είναι η χαρά μου και όχι η κόλασή του.

 

Ποιός είναι ο μετανάστης

 

Θα ερωτήσει κάποιος. Για ποιόν μετανάστη μιλάμε; Για τον κάθε μετανάστη, και τον καλό και τον κακό. Για τον άνθρωπο και όπως διαμορφώθηκε μέσα στις συνθήκες της ζωής που έζησε. Ο καθένας είναι πρώτα άνθρωπος, μέτοχος της κοινής των ανθρώπων φύσεως. Ο καθένας είναι ένα πρόσωπο μοναδικό και ανεπανάληπτο. Ο κάθε άνθρωπος για τον Θεό είναι μοναδικός. Ελάτε λοιπόν τώρα να δούμε τον συγκεκριμένο άνθρωπο και να τον αντιμετωπίσουμε. Να τον γνωρίσουμε πρώτα. Να βρούμε τον τρόπο να επικοινωνήσουμε μαζί του. Να αντιμετωπίσουμε τα πρώτα άμεσα προβλήματα του. Να του εξηγήσουμε τους όρους και τις συνθήκες της κοινής ζωής όλων μας. Να σταθούμε και να τον κάνουμε να σταθεί και αυτός με ευθύνη απέναντι στην ζωή του, απέναντι στη ζωή μας απέναντι και στην παραβατικότητα του. Όλα αυτά προϋποθέτουν υπεύθυνο κράτος, συνεργαζόμενο κράτος, κράτος έτοιμο να αντιμετωπίσει προβλήματα. Ουδείς αντιλέγει ότι και το πλήθος και  η ποιότητα των ξένων που ευρίσκονται στη χώρα μας και μάλιστα σε μια εποχή σαν την σημερινή δεν είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Τα προβλήματα όμως είναι για να επιλύονται και όχι για να χρονίζουν και να σαπίζουν. 

Βέβαια σε καμία περίπτωση λύση δεν είναι ένας σύγχρονος άλλου τύπου Καιάδας, λύση δεν είναι οι χωματερές ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά οι μετανάστες δεν είναι ούτε ένα θέμα για εύκολη ρητορεία, ούτε για αδάπανη προοδευτικότητα. Είναι εύκολο να μιλάμε για το φαγητό του μετανάστη, ποιός όμως είναι εκείνος που του μαγειρεύει για να τρώει; Με την θεωρητική συμπαράσταση δεν χορταίνεται η πείνα του, με την καθημερινή διακονία της αγάπης και της προσφοράς ανακουφίζεται. Οι μετανάστες που ο καθένας έχει τη δική του ιστορία και που είναι σημαντικό να αναζητήσουμε τους λόγους που τους οδήγησαν στον τόπο μας δεν είναι το πτώμα του Έκτορα που το διεκδικούν οι Τρώες και οι Δαναοί, ο καθένας για δικό του όφελος, αλλά είναι η καθημερινή ζωή συγκεκριμένων ανθρώπων που χρειάζεται αντιμετώπιση. Τελικά οι μετανάστες, οι δικοί μας και οι άλλοι είναι η ένδειξη της χρεοκοπίας και του κυνισμού μιας παγκόσμιας κοινωνίας βουτηγμένης στην υποκρισία και την διαφθορά. Η ένδειξη της χρεοκοπίας ενός πολιτισμού που υποσχέθηκε με τη δύναμη της τεχνικής και της γνώσης να κάνει τον κόσμο παράδεισο και τον έκανε κόλαση.

 

Τι είναι για την Εκκλησία ο Μετανάστης

 

Ο τρόπος ζωής της Εκκλησίας είναι ο τρόπος ύπαρξης του Τριαδικού Θεού. Ο ένας κατά την ουσία και τριαδικός κατά τις υποστάσεις Θεός είναι Αγάπη. Δεν ΕΧΕΙ, αλλά ΕΙΝΑΙ αγάπη. Ο κατ’ εικόνα Θεού δημιουργημένος άνθρωπος είναι ένας κατά την φύση και πολλαπλούς κατά τις υποστάσεις-πρόσωπα. Στόχος είναι ο άνθρωπος, ο κατ’ αυτόν τον τρόπον υπάρχων να ΕΙΝΑΙ και εκείνος Αγάπη.  

Είναι πολύ χαρακτηριστικές μερικές επισημάνσεις από το Ευαγγελικό κείμενο και την πατερική παράδοση.

Ο Θεός είναι αγάπη!

Εφόσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων ΕΜΟΙ εποιήσατε!

Ήμουν ΞΕΝΟΣ και συνηγάγετέ με!

Είδες τον Αδελφό σου, είδες Κύριον τον Θεόν σου!

Ο Άγιος Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος δεν μας αφήνει περιθώρια ψευδαισθήσεων: «Αυτός που λέει  ότι αγαπά τον Θεό και μισεί τον αδελφό του είναι ψεύτης! Πως μπορείς να αγαπάς τον Θεό που δεν τον είδες και να κακοποιείς τον αδελφό σου που τον βλέπεις καθημερινά;» (Α Καθολ. Ιωάννου δ, 20).

Μέσα λοιπόν από αυτή την προοπτική ο μετανάστης είναι και αυτός άνθρωπος όπως όλοι οι άλλοι και την ίδια στιγμή είναι ένας εμπερίστατος άνθρωπος που κάτω από δύσκολες συνθήκες εγκατέλειψε την πατρίδα του αναζητώντας μια καλύτερη ζωή και ακόμη ένα θύμα όσων εμπορεύονται ανθρώπινες υπάρξεις προς ίδιον όφελος.

Δεν επιχειρώ να αγιοποιήσω τον μετανάστη, αλλά δεν δέχομαι ότι αυτός είναι παιδί ενός κατώτερου Θεού. Εάν καυχώμεθα για τον δικό μας πολιτισμό και την δική μας πίστη, οφείλουμε όλα αυτά να τα αποδεικνύουμε στην πράξη και στην καθημερινότητα και όχι να τα επικαλούμεθα φαρισσαϊκά. Χαίρομαι που η Εκκλησία μας καθημερινά διακονεί όλους εκείνους που φθάνουν στην πόρτα της. Χαίρομαι για όλους εκείνους που διακονούν τους εμπερίστατους αδελφούς μας εντοπίους και μετανάστες και μαγειρεύουν καθημερινά για χάρη τους. Χαίρομαι γιατί ο λαός παρά τις δυσκολίες του δεν έχασε την αρχοντιά του και μοιράζεται το πιάτο του με άλλους.

Είπα προηγουμένως ότι δεν επιχειρώ να αγιοποιήσω τον μετανάστη. Στο μέτρο που ο μετανάστης η και ο ντόπιος παρανομεί πρέπει να έχει απέναντι του μια Πολιτεία που θα επιβάλλει προς κάθε κατεύθυνση το νόμο και τη δικαιοσύνη και δεν θα είναι παράλυτη και ανίκανη στην αντιμετώπιση τους, ώστε να παρέχει την ευκαιρία σε κάθε είδους σαπρόφυτα να την αντικαθιστούν.

 

Αδιαπραγμάτευτη για την Εκκλησία η αξία του ανθρώπινου προσώπου

 

Εάν υπάρχει κάτι που πρέπει να το πούμε πολύ καθαρά είναι ότι για την Εκκλησία είναι αδιαπραγμάτευτη η αξία του ανθρώπινου προσώπου. Είπα και στην αρχή ότι το μέτρο αυτής της αξίας είναι η Ενανθρώπιση του Θεού. Το ότι ο Θεός γίνεται άνθρωπος φανερώνει την μοναδικότητα και την αξία του ανθρώπου. Εάν αυτό το μέτρο χαθεί τότε τι μένει σαν μέτρο της ανθρώπινης αξίας; Τότε τι είναι ο άνθρωπος; Είναι ένα ωραίο ζώο που διεκδικούμε γι’ αυτόν περισσότερο σανό η τελικά ένα σωρό από σκουπίδια; Όταν αρνούμεθα την θεία καταγωγή του ανθρώπου και το θεοειδές του ανθρώπινου προσώπου μήπως προσφέρουμε ένα ιδανικό ιδεολογικό στήριγμα στην εκμετάλλευση του ανθρώπου και τον ευτελισμό του;  Η ιστορία απέδειξε ότι όπου η πίστη στο Θεό πολεμήθηκε το τελικό θύμα και στόχος ήταν ο άνθρωπος. (Μαντούδι: μέτρον πάντων άνθρωπος η ο Θεάνθρωπος)

Τα προβλήματα δεν λύνονται εναντίον της αληθείας, αλλά με βάση την αλήθεια

Είπα και προηγουμένως ότι το μεταναστευτικό είναι όντως ένα πρόβλημα το οποίο χρειάζεται να μελετηθεί με σοβαρότητα. Τα προβλήματα δεν λύνονται εναντίον της αληθείας, αλλά με βάση την αλήθεια. Εν προκειμένω η αλήθεια είναι η μοναδικότητα του ανθρώπου, που σημαίνει ότι μια λύση του προβλήματος δεν μπορεί να παραθεωρεί αυτή την αλήθεια. Με ρώτησαν γιατί αντέδρασα στην δημιουργία κέντρου μεταναστών στην περιφέρεια της Μητροπόλεώς μου. Η απάντηση βέβαια υπάρχει μέσα στο κείμενο μου, αλλά οι άνθρωποι προσέχουν μόνο ότι τους συμφέρει. Ο λόγος λοιπόν της άρνησης ήταν ότι αυτό το στρατόπεδο θα ήταν ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως, μια χωματερή ανθρώπων, αφού δεν είχε καμία υποδομή ανθρώπινης διαβίωσης, αφού θα συνιστούσε μια αθλιότητα ασυμβίβαστη με τον πολιτισμό και την παράδοση μας. Είπα ακόμη ότι αν σ’ αυτούς τους ανθρώπους εξασφαλίσετε ανθρώπινη διαβίωση έρχομαι και εγώ να τους υπηρετήσω. Μπορούμε λοιπόν όλοι να συνεργασθούμε με την ευθύνη της Πολιτείας και να αναζητήσουμε τον τρόπο της αντιμετώπισης.

 

Οι μετανάστες Έλληνες και οι  μετανάστες σήμερα

 

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι πολλοί από τους Έλληνες στο παρελθόν υπήρξαν μετανάστες κάποιοι και λαθρομετανάστες. Η Ομογένεια όπου γης η οποία διαπρέπει σήμερα στους χώρους που εγκαταστάθηκε ήταν οι μετανάστες του χθες. Είναι σημαντικό επίσης να θυμόμαστε πόσο ενοχληθήκαμε όταν πριν από μερικά χρόνια οι νεοναζί στη Γερμανία κακοποίησαν συμπατριώτες μας. Εάν οι χθεσινοί δικοί μας μετανάστες είναι σήμερα καταξιωμένοι στις καινούριες πατρίδες τους, είναι γιατί συνάντησαν άλλη συμπεριφορά και άλλη αποδοχή από αυτήν που συναντάνε οι δικοί μας μετανάστες σήμερα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν και κακοποιά στοιχεία, για τα οποία όμως οφείλει η Πολιτεία να τα αντιμετωπίσει. Δεν υπάρχει επίσης αμφιβολία ότι η πείνα και η ανέχεια οδηγούν πολλές φορές στην παραβατικότητα. Θα κρατώ πάντα στην μνήμη μου και στην καρδιά μου την αγάπη, το ενδιαφέρον και την στοργή με την οποία αντιμετώπισε τους πρώτους μετανάστες από την Αλβανία η Ενορία της πατρικής μου κατοικίας υπό την φωτισμένη ποιμαντική διακονία ενός σημερινού φωτισμένου Επισκόπου. Τους αντιμετώπισαν με στοργή και αγάπη. Με ενδιαφέρον για τα προβλήματα τους και την συμπαράσταση στις δυσκολίες τους. Σήμερα είναι εγκατεστημένοι στην πατρίδα τους και η τυχόν επίσκεψη του ταπεινού και τότε και σήμερα ιερωμένου είναι γι’ αυτούς αφορμή γιορτής. Όπως και θα θυμάμαι τα δύο θύματα από την ευρύτερη οικογένεια μου τα οποία πρόσφεραν αγάπη και αντιμετώπισαν την κακοποίηση και το θάνατο από τους ευεργετηθέντες.

 

Ποιοί είναι οι Έλληνες και ποιοί είναι Έλληνες

 

Υπάρχουν όμως κάποιοι που θεωρούν τους εαυτούς τους πιο Έλληνες από τους άλλους και οι οποίοι στο όνομα της Ελλάδος επιχειρούν με βίαιο τρόπο να εξοντώσουν όποιον δεν είναι Έλληνας. Μπήκαν κάποια στιγμή σε ένα κατάστημα και στην αγωνιώδη παρατήρηση του φιλήσυχου καταστηματάρχη ότι είναι Έλληνας η απάντησή τους ήταν ότι δεν υπάρχουν μαύροι Έλληνες και του διέλυσαν το κατάστημα. Αλήθεια λοιπόν, ποιοί είναι Έλληνες;

Οι πρόγονοι μας είχαν πει «Έλληνες εισί οι της παιδείας της ημετέρας μετέχοντες». Αλήθεια ποιάς παιδείας είναι μέτοχοι οι της Χρυσής Αυγής ; Μπορεί αυτός που βεβαιώνει ότι στο ιατρείο μας «ασφαλώς και ΔΕΝ θα φροντίσουμε το παιδί ενός μετανάστη» να έχει ελληνική παιδεία; Πόσο σχέση έχει αυτός και οι όμοιοι του με την Αντιγόνη που λέει στον Κρέοντα «γεννήθηκα για να αγαπώ και όχι για να μισώ»! και με Εκείνον που είπε «αγαπάτε τους εχθρούς ημών;»

 

Γιατί είπα ότι η ιδεολογία της Χ.Α είναι ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη Πίστη

 

Πρώτον: Γιατί ο Χριστός σταυρώθηκε για τους ανθρώπους, και δεν σταύρωσε τους ανθρώπους.

Δεύτερον: Γιατί ο Θεός είναι ΑΓΑΠΗ, αγάπη που στρέφεται επί αγαθούς και πονηρούς.

Τρίτον: γιατί η ιδεολογία της Χ.Α είναι ο παγανισμός και όχι η Ορθόδοξη χριστιανική πίστη

Τέταρτον: γιατί η Εκκλησία σιτίζει όλους ανεξαίρετα τους αναγκεμένους ανθρώπους και όχι μόνο τους Έλληνες

Πέμπτον: Γιατί η Εκκλησία είναι του Χριστού και όχι μια Εθνική Εκκλησία

Έκτον: Γιατί τον Χριστό  η «χρυσή αυγή» τον διώκει, τον προσβάλλει και τον εξευτελίζει καθημερινά και το πράττει στα πρόσωπα, των προσφύγων, των μεταναστών ακόμα και των παιδιών. 

Έβδομον: Γιατί ο Χριστός είπε: «εφόσον εποιήσατε, ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε;» Δεν είναι λοιπόν ο άνθρωπος εικόνα του Χριστού όποιος και εάν είναι; Δεν είναι ένας μετανάστης, ένας πρόσφυγας, ελάχιστος αδελφός του Χριστού; Δεν είναι ο «πλησίον» της Παραβολής του Καλού Σαμαρείτη; Σύμφωνα λοιπόν με την χρυσαυγίτικη αντίληψη θα έπρεπε ο Σαμαρείτης βλέποντας τον πληγωμένο Ιουδαίο να τον πετάξει στα σκουπίδια, τότε θα ήταν «καλός».

Όγδοον:: Θέλω λοιπόν να επαναλάβω ότι κάθε εναγκαλισμός και χάϊδεμα χριστιανού η πολύ περισσότερο ιερωμένου προς την Χρυσή Αυγή δείχνει μπέρδεμα φρικτό και ακύρωση της πίστης. Κανείς δεν μπορεί να παίζει «εν ου παικτοίς». Ο λόγος του Θεού έχει απόλυτο και αιώνιο κύρος. Είναι άλλο το θέμα των προσφύγων και των προβλημάτων που μια ανίκανη πολιτική ηγεσία άφησε να δημιουργηθούν και άλλο η απόλυτη αξία του ανθρώπινου προσώπου. Δεν θα ακυρώσουμε την αλήθεια του Θεού για να λύσουμε τα προβλήματα μας. Αντιθέτως τα προβλήματα δημιουργήθηκαν γιατί την αλήθεια του Θεού την αντικαταστήσαμε με την αλαζονεία μας και την επιπολαιότητα μας. Η άκρη του κουβαριού είναι του Χριστού το θέλημα και όχι οι αυθαιρεσίες και οι εξυπνάδες των ανθρώπων!

 

Φίλοι της Αριστεράς

 

Ένα τελευταίο λόγο σε όλους εσάς, φίλοι της Αριστεράς. Έζησα 25 χρόνια στο Μαντούδι της Εύβοιας όπου τα τότε μεταλλεία Σκαλιστήρη. Είναι μια μοναδική εμπειρία για μένα αυτά τα χρόνια γιατί γνώρισα από πρώτο χέρι και την ειλικρίνεια αλλά και την καλπιά όσων ήσαν η φορούσαν το μανδύα του «προοδευτικού». Με όσους αληθινά ήσαν, συνεργαστήκαμε υπερασπίζοντας το ανθρώπινο πρόσωπο. Έχω λοιπόν μια εμπειρία πολύτιμη. Εκείνα τα χρόνια ήταν και οι αγώνες για το κτήμα του Μπαίκερ που δεν το ξέρετε, αλλά η Εκκλησία ήταν η ψυχή τους. Ακούγοντας κάποιος από τους τότε παράγοντες την τοποθέτηση μου είπε ενώπιον όλων «εγώ δεν μπορώ να πάω πιο πέρα από τον Παπα-Παύλο» και μου ζήτησε να ομολογήσω ότι ανήκω στο δικό του πολιτικό χώρο. Χαμογέλασα και του είπα: «Δεν το λέω, γιατί δεν ανήκω. Και δεν ανήκω γιατί αν γίνω αυτό που είσαι εσύ, θα φτωχύνω. Ζώντας μέσα στην Εκκλησία νοιώθω πληρότητα. Νοιώθω ότι ανήκω σε όλους και μου ανήκετε όλοι. Μόλις προηγουμένως δήλωσες ότι σε περιέχω, αλλά βλέπεις ότι και σε ξεπερνώ.

 

Φίλοι της Αριστεράς,

 

μήπως μείνατε πίσω αγκιστρωμένοι στην δογματική μαρξιστική αντίληψη για την Θρησκεία, χωρίς να προβληματιστείτε, πότε, με ποιές προϋποθέσεις και ποιά θρησκεία είχε υπ’ όψη του, όταν είπε ότι είπε ο Μαρξ; Μήπως δεν ακούσατε τον Αλβέρτο Καμύ που όταν μελέτησε «την Μυστική Θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας» του Βλαδίμηρου Λόσκυ είπε πολύ χαρακτηριστικά: «τώρα μπορούμε να μιλήσουμε με τους χριστιανούς»; Μήπως δεν ακούσατε τον Σάρτρ να κηρύττει τον θάνατο του Θεού λέγοντας «φέρτε μου ανθρώπους πολλούς, πάνω μου, γύρω  μου, για  να  μου  κρύβουν  τον  ουρανό»  και αργότερα να ομολογεί: «σκότωσα το Θεό γιατί νόμιζα ότι με χώριζε από τους ανθρώπους, αλλά ο θάνατος Του έκανε τελεσίδικο αυτό τον χωρισμό» για να καταλήξει στην φρικτή δήλωσή του «οι άλλοι είναι η κόλαση μου»; Μήπως πρέπει να προβληματισθείτε για τον αν η δογματική αθεΐα που απογυμνώνει τον άνθρωπο από την οντολογική του θεοείδια, αποτελεί το ισχυρότερο ιδεολογικό όπλο για την εκμετάλλευση του ανθρώπου; Μήπως και εμείς πρέπει να ξεπεράσουμε το φόβο το δικό σας και εσείς να ξεπεράσετε το φόβο ότι απειλείσθε από ένα Θεό που με την αγάπη Του και την θυσία Του καταξιώνει όσο τίποτε άλλο το ανθρώπινο πρόσωπο;

 

Σας ευχαριστώ.

 

Η ομιλία του Σεβασμιότατου έγινε στο Συνέδριο "Εκκλησία και Αριστερά", του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Τμήμα Θεολογίας, που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη 2013