Ἀρχιμανδρίτου Φώτιου Ἰωακεὶμ

«Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε∙

Μὲ τοὺς θεοπρεπεῖς αὐτοὺς καὶ πανηγυρικοὺς ὕμνους, δανεισμένους ἀπὸ τὴ θεολογικὴ γλῶσσα Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, μᾶς καλεῖ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, νὰ ἑορτάσουμε, νὰ συνεορτάσουμε σήμερα ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τὸ κοσμοχαρμόσυνο γεγονὸς τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Κατὰ τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων, σύμφωνα μὲ τὴν ἱερὴ φθογγὴ τοῦ Θεολόγου Ἰωάννου, «ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο». Αὐτὴ εἶναι ἡ πρώτη καὶ μεγαλύτερη χαρμόσυνη ἀγγελία, τὸ μεγαλύτερο δηλαδὴ «Εὐαγγέλιο», ποὺ ἦταν δυνατὸν νὰ δώσει ὁ Θεὸς στὸν ἄνθρωπο καὶ ὁ οὐρανὸς στὴ γῆ. Θὰ μπορούσαμε ἀνεπιφύλακτα νὰ ποῦμε, κατὰ τὸν μακαριστὸ ἅγιο Σέρβο Γέροντα Ἰουστῖνο Πόποβιτς, ὅτι «ὁλόκληρο τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς συνοψίζεται σὲ τέσσερις λέξεις: ῾῾ ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο᾽᾽. Ἔξω ἀπ᾽ αὐτὸ καὶ χωρὶς αὐτό, ἄλλος εὐαγγελισμός, ἄλλη ἐλπίδα σωτηρίας, δὲν ὑπάρχει γιὰ τὸν ἄνθρωπο, οὔτε σ᾽ αὐτόν, οὔτε στὸν ἄλλο κόσμο».

Μὲ τὴν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων, ὅπως διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μας, τὸ ἀνθρώπινο γένος ἀπώλεσε τὸ καθ’ ὁμοίωσιν, τὴ δυνατότητα τῆς θέωσης, καὶ ἀμαυρώθηκε τὸ κατ’ εἰκόνα, δηλαδὴ ἡ θεία εἰκόνα στὴν ὕπαρξή του. Ἀπὸ τὴν ἐξορία τοῦ Παραδείσου καὶ τὶς φοβερὲς καὶ θλιβερὲς συνέπειές της, κανεὶς δὲν μποροῦσε νὰ μᾶς λυτρώσει, «οὔτε ἄγγελος, οὔτε ἄνθρωπος», ἀλλὰ μόνον ὁ φιλάνθρωπος Δημιουργός. Γιὰ τοῦτο, ὅταν ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, δηλαδὴ ὁ καιρός, ποὺ ἡ πάνσοφη Πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἔκρινε κατάλληλη, τότε «ἐπεφάνη ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ»: «ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα … τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν». Καὶ ἦλθε τοῦτο «τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου», ὅταν βρέθηκε τὸ κατάλληλο πρόσωπο, τὸ ὄργανο τῆς σωτηρίας μας, ἡ Πανάχραντος Παρθένος Μαρία.

Ἡ Παναγία μας, ὡς γεννημένη κατὰ τοὺς φυσικοὺς νόμους καὶ ὡς ἀπόγονος τοῦ Ἀδάμ, κληρονόμησε μὲν τὴν προπατορικὴ ἐνοχή, ἀλλὰ σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο, μὲ τὸν ἀγώνα της κατὰ τῶν παθῶν, παρέμεινε ἀναμάρτητη καὶ ἄσπιλη. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ καθαρώτατος Θεὸς εὐδόκησε νὰ τὴν κάνει Νύμφη Του, Νύμφη ὅμως ἀνύμφευτη. Καί, ὅταν ἀπέστειλε τὸν Γαβριήλ, νὰ τῆς εὐαγγελισθεῖ τὴν εὐδοκία τούτη τὴ μέγιστη τοῦ Κυρίου, αὐτή, μὲ ἄκρα εὐλάβεια καὶ ταπείνωση, ἔγινε ὑπήκοη στὸ Θεῖο θέλημα: «ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου».     Καὶ μὲ τὸν λόγο τοῦτο, ἡ Χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος τελεσιούργησε στὴν παναγία μήτρα της τὴ σύλληψη τοῦ δευτέρου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος «ἐξ ἄκρας συλλήψεως», δηλαδὴ ἀμέσως ἀπὸ τὴ στιγμὴ τῆς συλλήψεώς Του, ἔγινε καὶ τέλειος ἄνθρωπος, δηλαδὴ Θεάνθρωπος, χωρὶς ὅμως ἁμαρτία. Καὶ ὅταν, κατὰ τοὺς νόμους τῆς ἀνθρώπινης φύσης, παρῆλθαν οἱ ἐννέα μῆνες ἀπὸ τὴ Θεία σύλληψή Του, γεννήθηκε στὸν κόσμο ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ἀλλά, ποῦ γεννήθηκε; Σὲ μιὰ κρύα σπηλιά, σ᾽ ἕνα σταῦλο, σὲ μιὰ φάτνη, ὅπου καὶ ζῶα ὑπῆρχαν, καὶ οἱ ἀκαθαρσίες τους, ὅπου φτώχεια καὶ εὐτέλεια, μὲ ἄκρα δηλαδὴ ταπείνωση καὶ ἀφάνεια. Ἕνα ἰσχυρότατο μάθημα ταπεινοφροσύνης, πολὺ ἀντίθετο πρὸς τὸ σημερινὸ ἐκκοσμικευμένο πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων. Οἱ πρῶτοι δὲ ποὺ εὐαγγελίσθηκαν τὸ χαρμόσυνο τοῦτο μήνυμα, ποιοί ἦταν ἆράγε; Φτωχοὶ καὶ ταπεινοὶ βοσκοί, ποὺ ἐκείνη τὴν ὥρα πρόσεχαν στοὺς ἀγροὺς τὰ κοπάδια τους!

Ποιό λοιπὸν τὸ ἀληθινό, τὸ βαθύ, τὸ οὐσιῶδες καὶ κοσμοσωτήριο γεγονός, ποὺ σήμερα χαρμονικὰ ἑορτάζουμε; Ποιό τὸ πνεῦμα καὶ μήνυμα καὶ νόημα τῶν Χριστουγέννων; Ὅτι ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος! Τέλειος ἄνθρωπος, χωρὶς ὅμως ἁμαρτίες. Προσέλαβε ὅλη τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἁγιάζοντας καὶ θεώνοντάς την. Γιατί, ἂν ἦταν ἐλλειματικὴ ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, δὲν θὰ ἦταν πλήρης ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου: «Τὸ γὰρ ἀπρόσληπτον, ἀθεράπευτον. Καὶ ὃ προσείληπται, τοῦτο καὶ σέσωσται», κατὰ τὸν ὑψήγορο θεολογικὸ κάλαμο Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου (δηλ., «ἐκεῖνο ποὺ δὲν προσλαμβάνεται [ἀπὸ τὸν Θεό], δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ θεραπευθεῖ. Ἐκεῖνο δέ, ποὺ ἔχει προσληφθεῖ [ὅλη δηλ. ἡ ἀνθρώπινη φύση], ἐκεῖνο καὶ ἔχει σωθεῖ»).

Σήμερα ἑορτάζει ὁ οὐρανὸς μὲ τὴ γῆ, γιατὶ ἡ γῆ, μὲ τὴν κατάβαση, τὴ συγκατάβαση τούτη τοῦ Θεοῦ, ἔγινε οὐρανός. Ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατὰ χάρη καὶ δυνάμει θεός! Σήμερα ἐκπληρώνονται τὰ ὁράματα τῶν Πατριαρχῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ προφητεῖες τῶν Προφητῶν, ἡ προσδοκία τῶν ἐθνῶν. Σήμερα σκιρτοῦν τὰ πνεύματα τῶν ἀπ’ αἰῶνος δικαίων καὶ ἁγίων, βλέποντας νὰ ἔχει πλέον ἐκπληρωθεῖ ἡ προφητεία τοῦ μεγαλωνύμου Ἡσαΐα: «Ἰδοὺ, ἡ Παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει, καὶ τέξεται Υἱόν, καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ, Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστι, μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός». Πραγματικά, ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας, γιατὶ ἡ ἀνθρώπινη φύση ἔχει προσληφθεῖ καὶ ἔγινε ἕνα μὲ τὴ θεϊκὴ φύση. Καὶ ποιό ὄνομα προστάχθηκε ὁ Ἰωσὴφ νὰ δώσει στὸ θεῖο βρέφος; Τὸ Ἰησοῦς, ποὺ σημαίνει Σωτήρ. Γιατὶ ἀληθινὰ σωτήρας, ὁ μόνος σωτήρας τοῦ πανανθρωπίνου Γένους εἶναι ὁ Ἰησοῦς. Μὲ τὴ σάρκωσή Του, τὴν Ἀνάσταση καὶ τὴν Ἀνάληψή Του ἔσωσε ὁ φιλάνθρωπος τὰ πεσμένα στὴν ἁμαρτία καὶ φθορὰ πλάσματά Του.

Κι ἐμεῖς, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, καλούμαστε, σήμερα ἰδιαίτερα, νὰ ἐπανεύρουμε τὸ ἀληθινὸ νόημα καὶ πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων. Νὰ τὸ βιώσουμε στὴν καρδιὰ καὶ τὴ ζωή μας. Νὰ μὴν ἀποτελεῖ ἁπλῶς μία συναισθηματικὴ ἔξαρση τῶν ἡμερῶν, φορτισμένη κι ἀπὸ τὸ κοσμικό μας γιορτινὸ περιβάλλον.

Πρέπει νὰ βροῦμε πραγματικὰ τὸν Ἰησοῦ, τὸν σαρκωμένο Σωτῆρα μας. Μὲ τὸν προσωπικό μας πνευματικὸ ἀγῶνα, μὲ τὴ μετάνοια, τὴ συγχωρητικότητα, τὴν κατὰ δύναμη ἐνσυνείδητη μετοχὴ στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, μὲ τὴν κατανυκτικὴ προσευχή, πρέπει νὰ κάνουμε τὸν Ἰησοῦ νὰ κατοικήσει μέσα μας. «Ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω· ἐάν τις ἀκούσῃ τῆς φωνῆς μου καὶ ἀνοίξῃ τὴν θύραν, καὶ εἰσελεύσομαι πρὸς αὐτόν», μᾶς νουθετεῖ στὴν Ἀποκάλυψη. Ἐὰν βρεῖ καθαρὴ τὴν καρδιά μας, ναί, κατὰ τὴν ἀψευδὴ ὑπόσχεσή Του, θὰ εἰσέλθει καὶ θὰ γεννηθεῖ σ’ αὐτὴν καὶ θὰ μᾶς ἀναγεννήσει ἀληθινά. Καὶ τότε θὰ ζοῦμε καθημερινὰ καὶ πραγματικὰ τὰ Χριστούγεννα, θὰ τὰ ζοῦμε ἐν Χριστῷ, ἐν-χριστωμένοι, δοξολογώντας τὸν σαρκωθέντα Υἱὸν καὶ γλυκύτατο Σωτῆρα μας Ἰησοῦν, μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιό Του Πνεῦμα, τώρα καὶ πάντοτε καὶ στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων! Ἀμήν!            

Χριστὸς ἐγεννήθη, ἀδελφοί! Ἀληθῶς ἐγεννήθη!