Με αισθήματα δέους και βαθιάς συγκίνησης βρίσκομαι απόψε ανάμεσά σας στην παρουσίαση του επιστημονικού καταλόγου με τίτλο «Η τιμή του Αγίου Μάμαντος στη Μεσόγειο. Ένας ακρίτας Άγιος ταξιδεύει», που αποτελεί συνέχεια και επιστέγασμα της ομώνυμης έκθεσης που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στη Θεσσαλονίκη και ολοκληρώθηκε πριν μερικές μέρες. Μιας έκθεσης που εγκαινιάστηκε μάλιστα, από την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίο.

Μέσα από την αποψινή εκδήλωση, η Ιερά Μητρόπολη και ο Δήμος Μόρφου, οι οποίοι μαζί με τους Μορφίτες, επώδυνα βιώνουν εδώ και 39 χρόνια το δράμα της εισβολής, της κατοχής και του ξεριζωμού, αναβιώνουν στοιχεία του πολιτισμού μας, ενώ παράλληλα υπογραμμίζουμε την παρουσία της Θείας Χάρητος και της θρησκευτικής αλήθειας σε κάθε στιγμή της ιστορικής εξέλιξης του λαού μας. Ο κατάλογος που παρουσιάζουμε απόψε αποτελεί μια μοναδική στο είδος της παρακαταθήκη, καθώς παρουσιάζει την ευρεία διάδοση της τιμής του Αγίου Μάμαντος από τους πρώτους χριστιανικούς μέχρι τους νεότερους χρόνους, που λειτούργησε ως ένας ακατάλυτος δεσμός επικοινωνίας, θρησκευτικών και πολιτιστικών επαφών στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου, από την καρδιά της Εσπερίας μέχρι την καθ’ ημάς Ανατολή.

Και όπως ο Σεπτός Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας σημείωσε κατά τα εγκαίνια της έκθεσης στη Θεσσαλονίκη: «Διότι δεν δύναται άλλως να ερμηνευθή το γεγονός ότι εις νεαρός και ασήμαντος κατά κόσμον βοσκός από Γάγγραν της Παφλαγονίας, ο οποίος εμαρτύρησε δια την εις Χριστόν πίστιν περί το τέλος του τρίτου αιώνος εις της Καισάρειαν της Καππαδοκίας, ως τυγχάνει ο Άγιος Μάμας, τιμάται επί δεκαεπτά αιώνας υπό των πιστών εις άπασαν την Μεσόγειον και γεραίρεται εις Ανατολήν και Δύσιν. Ούτε βεβαίως δύναται να ερμηνευθή δι’ ετέρου τρόπου η ενιαία λατρευτική παράδοσις της μνήμης του Αγίου η οποία επεκράτησεν από Καππαδοκίας μέχρι της Ισπανίας και από της Κωνσταντινουπόλεως μέχρι της Κύπρου, επί αιώνας».

Ο Άγιος Μάμας, παρά το νεαρό της ηλικίας του, αφιέρωσε τον εαυτό του στην αγάπη του Κυρίου, ο οποίος τον ευλόγησε με το χάρισμα της θαυματουργίας αλλά και τη δύναμη να αντέξει στα μαρτύρια που υπεβλήθη. Αγωγός της Χάρητος του Θεού, ο ένδοξος μεγαλομάρτυρας έγινε μια παρουσία οικουμενική και διδακτική όχι μόνο για εμάς τους Κύπριους, αλλά για ολόκληρη την χριστιανική οικουμένη.

Μέσα από εκθέματα και συνοδευτικά κείμενα που καλύπτουν την περίοδο από τους πρώτους χριστιανικούς μέχρι και τους όψιμους μεταβυζαντινούς χρόνους, δίνεται το στίγμα της ταυτότητας του Αγίου. Με την καταγραφή ναών, τοιχογραφιών, εικόνων, αντικείμενων μικροτεχνίας, μέσα από θρησκευτικές πανηγύρεις και τοπωνύμια προβάλλονται οι  ακατάλυτοι συνεκτικοί θρησκευτικοί δεσμοί και η κοινή κληρονομιά των χριστιανών της Μεσογείου που έχουν ως επίκεντρό τους την αστείρευτη αγάπη τους προς τον Άγιο Μάμα. 

Με κέντρο τον καθεδρικό ναό στην πόλη Langres στην Γαλλία, όπου φυλάσσεται τμήμα της κάρας του Αγίου, λάφυρο των Σταυροφόρων μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, αναπτύσσεται ένα δίκτυο τόπων και ναών αφιερωμένων στον Άγιο Μάμα που εκτείνεται από το χώρο της Μικράς Ασίας και την Κωνσταντινούπολη, μέχρι στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, περνώντας φυσικά μέσα από τα Ιεροσόλυμα και τα ελληνικά νησιά της Κύπρου και της Κρήτης. Ο Άγιος Μάμας, αναδείχθηκε προστάτης των Ακριτών και των Απελατών των παραμεθόριων περιοχών της Ανατολής. Η μετοικεσία λοιπόν των Ακριτών στην Κύπρο και η μεταφορά της λάρνακας των οστών του στη Μόρφου, αποτέλεσε την αιτία ώστε το νησί μας να καταστεί κέντρο τιμής προς τον Άγιο, ο οποίος έκτοτε θεωρείται ένας από τους «δικούς» μας και πολύ αγαπητούς Αγίους.  

Η σημασία λοιπόν της έκδοσης αυτής είναι αναμφίβολα πολυδιάστατη και πολυσήμαντη. Μέσα από ανάλογες εκδόσεις δίνεται η ευκαιρία στους απανταχού πιστούς, αλλά και όσους ενδιαφέρονται να εντρυφήσουν στο μυστήριο της χριστιανικής ζωής, να γνωρίσουν τη ζωή των Αγίων μας και ιδιαίτερα να τροφοδοτήσουν την πίστη τους με πρότυπα αρετής και πίστης.

Η διατήρηση της μνήμης του πολιούχου της Μόρφου, του Μεγαλομάρτυρος Αγίου Μάμαντος του Μυροβλήτη, γίνεται με αυτό τον τρόπο πιο χειροπιαστή και μας καλεί να ενωθούμε σωματικά, πνευματικά και ψυχικά μαζί του, ώστε να αποτελέσει για το λαό μας μια σανίδα σωτηρίας στο ανταριασμένο πέλαγος που διαπλέουμε. Γιατί όπως και άλλοτε έχω πει η οικονομική κρίση που μαστίζει τον τόπο μας δεν ήρθε διόλου τυχαία. Είχε το υπόβαθρό της σε μια βαθύτατη, προϋπάρχουσα θεσμική, ηθική και πνευματική κρίση. Που μας οδήγησε σε μια πρωτόφαντη πτώση και παρακμή αρχών και αξιών.

Ο λαός μας καλείται να κάνει σήμερα το δικό του απολογισμό και με μετάνοια και γνήσια διάθεση αυτοκριτικής να προστρέξει στις προαιώνιες και ακένωτες εκείνες αρετές του Γένους που μας επέτρεψαν όχι μόνο να επιβιώσουμε αλλά και να μεγαλουργήσουμε κάτω από πολύ χειρότερες περιστάσεις.

Η έκδοση αυτή αγαπητοί φίλοι, αποτελεί μια υπενθύμιση της τραγικής μοίρας του τόπου και του λαού μας, που βιώνει ακόμα τις συνέπειες της τουρκικής κατοχής. Αξίζουν λοιπόν θερμά συγχαρητήρια στην Ιερά Μητρόπολη και στο Δήμο Μόρφου για την πολύπλευρη και αδιάλειπτη προσφορά τους, με ακάματη επιδίωξή τους την αφύπνιση και συνέγερση των συνειδήσεων και διατήρηση νωπής της μνήμης της κατεχόμενης γης μας.

Αγαπητοί φίλοι,

Η παρουσία όλων μας απόψε εδώ, υπογραμμίζει την προσήλωσή μας στη διατήρηση του θρησκευτικού στοιχείου στη ζωή μας ως της σταθερής εκείνης αξίας που ενδυναμώνει την πίστη και την αποφασιστικότητά μας για διεκδίκηση ενός μέλλοντος ελπίδας. Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες που βιώνουμε σήμερα δεν θα πρέπει να κάμψουν την αγωνιστική μας διάθεση για τη συνέχιση του αγώνα για μια μόνιμη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού που να αποκαθιστά τις βασικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων ανεξαιρέτως των Κυπρίων.

Οφείλουμε να αποσείσουμε τα διχαστικά σύνδρομα και με πνεύμα ομοψυχίας και με τη βοήθεια του Θεού να αγωνιστούμε για την επιστροφή μας στα πατρογονικά μας εδάφη. Να λειτουργήσουμε ξανά την εκκλησία του Αγίου Μάμαντος, ο οποίος ως αληθινός Ακρίτας επάνω στις επάλξεις της συνείδησής μας, κρατά ζωντανή την υπόμνηση του ανεκπλήρωτου χρέους προς τη Μόρφου και την κατεχόμενη γη μας.